साताको पहिलो दिन आज सुनको भाउमा कुनै घटबढ भएको छैन।
ओर्लिदो क्रममा रहेको सुनको भाउ गत साता मात्रै तोलामा १२ सयले घटेको थियो। आज सुनको मूल्य तोलामा ४९ हजार ५ सय रुपैयाँ नै कायम भएको छ।
त्यस्तै चाँदीको मूल्य तोलामा ६ सय ७० रुपैयाँमा कारोवार भइरहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ। अघिल्लो दिनको कारोवारमा पनि चाँदीको मूल्य तोलामा ६ सय ७० रुपैयाँ थियो।
ओर्लिदो क्रममा रहेको सुनको भाउ गत साता मात्रै तोलामा १२ सयले घटेको थियो। आज सुनको मूल्य तोलामा ४९ हजार ५ सय रुपैयाँ नै कायम भएको छ।
त्यस्तै चाँदीको मूल्य तोलामा ६ सय ७० रुपैयाँमा कारोवार भइरहेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले जनाएको छ। अघिल्लो दिनको कारोवारमा पनि चाँदीको मूल्य तोलामा ६ सय ७० रुपैयाँ थियो।
काठमाडौं । २८ वर्षकी भएँ । मेरा श्रीमान पेसाले शिक्षक छन्, तर हाम्रो सम्बन्ध छैन । १४ वर्षकै उमेरमा म काभ्रेबाट बिहे गरेर गोरखा पुगे । श्रीमानसँग जात नमिल्दा ससुरा, आमाजू र जेठाजु सबै मिलेर हामीलाई छुटाउने कोसिस गरे । श्रीमान परे ब्राह्मण र म परे क्षेत्री ।
यसरी जात नमिलेपछि घरमा टिकिनसक्नुभयो । यसपछि श्रीमानको साथ लागेर काठमाडौं आए । यतै छोरी जन्मिइन । छोरी ५ महिनाकी हुदाँ जेठाजू कोठामा आएर श्रीमानलाई लिएर गए ।
अब बाँच्ने कसरी ? छोरीको पालनपोषण गर्ने कसरी ? उपाय खोज्दै जादाँ एक दिन एउटा साथीले भनिन, एक जना राणाको घरमा तिमीले काम गर्नुपछै । काम पाउनु ठूलो थियो मेरा लागि । अनि काम गर्न गइयो, तर काम त अर्के पो रहेछ ।
उनले मलाई ठमेल मसाज पार्लरमा पुर्याइदिइन । पहिलो दिन काम गरेपछि जान मन लागेन तर अर्को उपाय पनि भएन । १५ दिनपछि फेरी त्यहाँ काम गर्न गए । सुरुमा डर लाग्थ्यो कसरी मसाज गर्ने होला, एक जना विदेशी आएका थिए । साहुनीले हुकुमी भाषामा भनिन बच्चालाई तेल लगाइदिएको जसरी लगाइदेउन । तेल लगाएर मसाज गरिदिए । ती खुसी भएर मलाई १ हजार दिए ।
सुरुमा यस्तो काम गर्नुपरेपछि धेरै रोए । बाँच्नका लागि पुरुषलाई शरिर सुम्पनु पर्यो । अहिले हरेक दिन चार देखि आठ जनासम्म ग्राहक आउँछन् । पहिले त अस्थायी साधनबारे थाहा थिएन अहिलेचाहिँ प्रयोग गर्ने गरेकी छु ।
मेरा ग्राहक अनेक प्रकारका छन् । सानो उमेरका केटाहरु पनि आउँछन ग्राहक बनेर । उनीहरु बदमास हुन्छन् । दुब्र्यबहार गर्छन, लात्ती हान्छन् । पैसा नतिरी भाग्न खोज्छन । भखैरै एउटा केटोले त्यस्तै गर्यो । त्यो नांगै थियो। सबै कपडा लुकाइदिए । भनिदिए गर्ने बेलामा गर्ने पैसा नतिरी भाग्न खोज्ने, पैसा नतिरी जाने भए नांगै जा, त्यसले खुरुक्कै पैसा दियो, माफी माग्यो, अनि हिड्यो ।
मसाज गर्दा मैले पाउने मासिक तलव भनेको १२ हजार हो । बढी कमाउन त यौनकर्म गर्नेपर्छ । यहीँबाट कमाएको ६ लाख बचत गरेकी छु । अब लगानी गरेर कुखुरापालन गर्ने सोच बनाएकी छु । अन्नपूर्ण पाेस्ट दैनिकमा समाचार छ ।
यसरी जात नमिलेपछि घरमा टिकिनसक्नुभयो । यसपछि श्रीमानको साथ लागेर काठमाडौं आए । यतै छोरी जन्मिइन । छोरी ५ महिनाकी हुदाँ जेठाजू कोठामा आएर श्रीमानलाई लिएर गए ।
अब बाँच्ने कसरी ? छोरीको पालनपोषण गर्ने कसरी ? उपाय खोज्दै जादाँ एक दिन एउटा साथीले भनिन, एक जना राणाको घरमा तिमीले काम गर्नुपछै । काम पाउनु ठूलो थियो मेरा लागि । अनि काम गर्न गइयो, तर काम त अर्के पो रहेछ ।
उनले मलाई ठमेल मसाज पार्लरमा पुर्याइदिइन । पहिलो दिन काम गरेपछि जान मन लागेन तर अर्को उपाय पनि भएन । १५ दिनपछि फेरी त्यहाँ काम गर्न गए । सुरुमा डर लाग्थ्यो कसरी मसाज गर्ने होला, एक जना विदेशी आएका थिए । साहुनीले हुकुमी भाषामा भनिन बच्चालाई तेल लगाइदिएको जसरी लगाइदेउन । तेल लगाएर मसाज गरिदिए । ती खुसी भएर मलाई १ हजार दिए ।
सुरुमा यस्तो काम गर्नुपरेपछि धेरै रोए । बाँच्नका लागि पुरुषलाई शरिर सुम्पनु पर्यो । अहिले हरेक दिन चार देखि आठ जनासम्म ग्राहक आउँछन् । पहिले त अस्थायी साधनबारे थाहा थिएन अहिलेचाहिँ प्रयोग गर्ने गरेकी छु ।
मेरा ग्राहक अनेक प्रकारका छन् । सानो उमेरका केटाहरु पनि आउँछन ग्राहक बनेर । उनीहरु बदमास हुन्छन् । दुब्र्यबहार गर्छन, लात्ती हान्छन् । पैसा नतिरी भाग्न खोज्छन । भखैरै एउटा केटोले त्यस्तै गर्यो । त्यो नांगै थियो। सबै कपडा लुकाइदिए । भनिदिए गर्ने बेलामा गर्ने पैसा नतिरी भाग्न खोज्ने, पैसा नतिरी जाने भए नांगै जा, त्यसले खुरुक्कै पैसा दियो, माफी माग्यो, अनि हिड्यो ।
मसाज गर्दा मैले पाउने मासिक तलव भनेको १२ हजार हो । बढी कमाउन त यौनकर्म गर्नेपर्छ । यहीँबाट कमाएको ६ लाख बचत गरेकी छु । अब लगानी गरेर कुखुरापालन गर्ने सोच बनाएकी छु । अन्नपूर्ण पाेस्ट दैनिकमा समाचार छ ।
बिहान आठ नबज्दै हामी दुवैजनालाई कामधन्दामा निस्किने चटारो हुन्छ । नहोस् पनि कसरी ! काम गर्नकै लागि थातथलो छोडेर यो राजधानी नगरीको अस्थायी बासिन्दा भईएकोछ तमाम झमेला र किचलो सहँदै । कैले घरबेटीको किचलो, कहिले सार्वजनिक सवारी साधनको झमेला, कहिले लोडसेडिङको त कहिले खानेपानीको । त्यसमाथि दुईजनाले नै काम नगर्ने हो भने खर्च धान्न पनि धौधौ हुन्छ ।
काम त जसोतसो दुवैजनाले पाईएको छ तर सानी छोरी समेत छे । उसलाई खुवाईपियाई गरेर स्कुल पठाएर मात्रै आफू काममा जानुपर्ने बाध्यताले अँझै चटारो हुन्छ बिहानीपख ।Accidentआज पनि मैले उनलाई भनेँ-छिटो गर न हौ ! हतार भैसक्यो, मलाई बबरमहल छोडेर तिमी नौ बजे नै बालुवाटार पुग्नुपर्छ भन्ने बिर्स्यौ?
उनले भनिन्-साँच्चै भन्ने हो भने आज मलाई स्कुटी चलाएर काममा जाने मन नै छैन ।
लौ ! किन नि?-मैले सोधेँ ।
‘दिनहुँजसो भईरहेको सवारी दुर्घटना, त्यसमा पनि यो भिडभाडको शहरमा फुकाएर छाडिएका चैते बहरझैँ कुद्ने ट्रक, टिप्पर र बसको चेपुवामा कुन दिन म र यो स्कुटी दुबै पर्छौँ कि भन्ने डरले’-उनले भनिन् ।
मन झसंग भएपनि मैले उनलाई नै हकारेँ-‘ह्याऽऽऽ हावा कुरा नगर। केही हुँदैन । हजारौँ सवारीसाधन गुड्ने यो शहरमा भएका एकाध अपवादका दुर्घटनालाई लिएर धारणा बनाउनु राम्रो हैन।’
कान्तिले स्कुटर स्टार्ट गरिन् । म टुसुक्क पछि बसेँ । स्कुटर बबरमहलस्थित धोवीखोला किनार हुँदै बिजुलीबजार पुलतिर हुँईकियो । म पुल्चोक जाने टेप्पो चढ्न त्यहिँ ओर्लिएँ । कान्ति चाहीँ बाटो काट्न अघि बढिन् । तर पुच्छर ठड्याएर दकुरेको साँढेझैँ नयाँबानेश्वरबाट बिजुलीबजार हुँदै अघि बढेका सवारी साधनले त्यहाँ रोक्ने मेसो पाएनन् या जरुरी ठानेनन् । उनी त्यहाँ पाँचसात मिनेट जति रोकिईन् । मैले बाटो छेउ उभिएर हेरिरहेँ । बल्लतल्ल उनले बाटो काटिन् । म पनि पुल्चोकको टेम्पो समातेर अघि बढेँ ।
गएको आईतवार र सोमवार (मंसीर २१ र २२ गते) मात्रै काठमाण्डौको सडकमा दुईवटा सडक दुर्घटनामा परि दुईजना महिलाले ज्यान गुमाए । मंसीर २१ गते आईतवार साँझ साढे छ बजेतिरको समय हुँदो हो, आँखै अगाडि बबरमहलमा भएको सवारी दुर्घटनामा परि एकजना युवतीको ज्यान गयो । धुलिखेलतिर जाँदै गरेको मिनिबसले ति युवती चढेको स्कुटरलाई ठेलेर केहीपरसम्म पुर्याउँदै किचेको थियो । दुर्घटनामा परी ज्यान गुमाउने स्कुटर चालक २१ की युवती शान्ता हमाल रहिछन् भन्ने कुरा पछि समाचार सुनेर थाहा भयो ।
त्यस्तै मंसीर २२ गते सोमवार राजधानीकै तीनकुनेमा ट्रकले स्कूटीलाइ ठक्कर दिएर किच्दा त्यसमा सवार रहेकी एक जना युवतीको ज्यान गयो । दुर्घटनामा ज्यान गुमाउने युवतीको नाम भने मैले थाहा पाउन सकिन । यस अघि गत चैतमा चर्चित गायिका मञ्जु महतको पनि यसैगरी स्कुटरमा सामाखुसीबाट जमलतर्फ आउँदै गर्दा गल्कोपाखामा माइक्रो बसले किचेर मृत्यु भएको थियो । त्यस भन्दा अघि गत बर्षको मंसीरताका नै स्कुटर दुर्घटनाकै कारण महाराजगञ्जमा २८ वर्षीया सविना कार्कीले पनि ज्यान गुमाउनुपर्यो ।
यी त केही दृष्टान्तहरु मात्रै हुन् राजधानीको सडकमा भएका सवारी दुर्घटनाहरु र त्यसमा ज्यान गुमाउने महिलाहरुका । पछिल्लो समयमा दशैँ यता मात्रै देशका विभिन्न ठाउँहरुमा भएका सवारी दुर्घटनाहरुमा परि ५ सय भन्दा धेरै को ज्यान गईसकेको छ । पछिल्लो दुई सातामा मात्रै गृहजिल्ला सुर्खेत र आसपासमा गरी ७० जनाको पनि यसैगरी सवारी दुर्घटनामा परि ज्यान गएको छ । मैले यहाँ उठाउन खोजेको सन्दर्भ ठुला सवारी साधनहरु नै दुर्घटनामा परेको बारे हैन । हुन त यस बारेमा झन् धेरै बहस हुन र यी बहसहरुलाई राज्य तथा जिम्मेवार पक्षले गहन रुपमा बिष्लेषण गरी यथाशक्य दुर्घटना रोक्ने पहल थाल्न जरुरी मात्रै हैन कि ढिलाई नै भईसकेको छ ।
म पुरानै प्रसंगमा फर्किन चाहन्छु, यसरी राजधानीमा एकपछि अर्को रुपमा ठुला सवारी साधनको निसानामा स्कुटीहरु किन परिरहेका छन् त ! ट्राफिक प्रहरी महासाखाको तथ्याङ्क भन्छ-राजधानीमा हुने सवारी दुर्घटनाहरु मध्ये ८० प्रतिशत दुर्घटना, ठुला सवारीसाधन तथा सार्वजनिक यातायातका साधनकै कारण हुने स्कुटर या मोटरसाईकल दुर्घटनाका नै छन् ।
गतवर्ष असोजमा कान्तिले मसंग स्कुटर किन्ने प्रस्ताव ल्याएकी थिईन् । ‘कि तिमी मोटरसाईकल किन, हैन भने म स्कुटी किन्छु।’ उनको प्रस्ताव सुनेपछि मैले भनेँ-‘मलाई काठमाण्डुमा मोटरसाईकल चलाउने हिम्मत छैन हेर, आफ्नो सवारी साधन नै चढ्ने त्यस्तो रहर छ भने बरु तिमी नै स्कुटर किन । मैले पनि कहिलेकाहीँ लिफ्ट पाईहाल्छु होला के रे !’
मेरो उत्तर नसकिँदै उनले उत्तर दिईन्-‘माईक्रो बस र नेपाल यातायात चढ्दा वाक्कै भएको छु म । तिमी केटाहरुलाई पो के छ र ! ठेलमठेल हुँदै चढ्यो, कोचाकोचमै बस्यो । हामीलाई कम् छ ! त्यही कोचाकोचमै गोमन साँप झैँ हात सल्बलाउन खोज्नेहरु कति हुन्छन् कति ।’
हुन पनि हो, युवती देखेपछि हुँदो नहुँदो हर्कत गर्ने कतिलाई त मैले नै हकारेको छु सार्वजनिक यातायातमा । ढेस्सिएर बस्न खोज्ने, कुहिनोले घचेट्ने, महिला आरक्षण सिट लेखेको देखिदेखी त्यहीँ गजधुम्म परेर बसिदिने मात्रै हैन अश्लिल र द्विअर्थी शब्द बोलेर दुर्व्यवहार गर्ने जस्ता कृयाकलापको शिकार आफै समेत भएपछि उनले ऋण नै काढेर भएपनि स्कुटर किन्ने निर्णय लिएकी थिईन् । तर यसरी सार्वजनिक यातायातमा भएको दुर्व्यवहारबाट बच्न स्कुटर किनेपनि सुख त कहाँ छ र ! छेवैमा युवतीले रातो, सेतो, कालो, पहेँलो, बैजनी जस्ता ‘कलरफूल’ स्कुटर हाँक्दै गरेको देखेपछि सार्वजनिक सवारी साधनका चालक तथा सहचालकहरुमा के भूत सवार हुन्छ कुन्नी ! उनीहरु सिट्ठी फुक्ने, ‘ओ मैँया! बाटो तिम्रो मात्रै कि हाम्रो पनि !’ भन्ने, र मौका परे होडबाजी गरेको निहुँमा कच्याक्कुचुक् पारेर हिँड्न पनि पछि पर्दैनन् । सायद यिनै कारणले पनि पछिल्ला दिनहरुमा स्कुटरहरु बढीजसो दुर्घटनाका सिकार बनेका छन् ।
स्कुटर दुर्घटनाका कारण महिलाहरुले ज्यान गुमाउने गरेको सन्दर्भलाई जोड्दै मैले एउटा ट्विट पनि गरेको थिएँ-‘केही समय यता काठमाडौंमा भएका दुर्घटनामा अधिकांश स्कुटी किचिएका छन् र त्यसमा महिला नै परेका छन्। संयोग हो कि हेप्न खोज्दा दुर्घटना भको हो?‘ भनेर । यसमा केही साथीहरुका प्रतिकृयाहरु पनि यसरी पाएँ । गौरव पोखरेलले यसलाई संयोगमात्रैको रुपमा लिन सकिन्न कि भनेर आशंका ब्यक्त गर्नुभयो । त्यस्तै लोकदोहोरी गायिका मुना थापामगरले यसलाई हेपाहा प्रवृत्तिका रुपमा लिनुभयो । दुर्गा शाहीले भने स्कुटी र महिलालाई मात्र होईन दुईपाङ्ग्रे सवारीलाई समेत ड्राईभरहरुले देख्न छोडिसकेको तर्क गर्नुभयो । साथै उहाँ सरकारलाई ‘चीर निन्द्रामा रहेको’ भनेर ब्यङ्ग्य समेत गर्नुहुन्छ ।
सन्तोष पुडासैनी, बिरोचन पराजुली र महेन्द्र भुषाल भने अली फरक तर्क गर्नुहुन्छ । उहाँहरुको भनाई अनुसार दुई पाँग्रे सवारी चालकले पनि सडकमा आफ्नो सवारी साधन चलाउँदा खाली ठाउँ भेट्यो कि छिराईहाल्नु भएन । त्यसैगरी घरमै बसीबसी सवारी चालक अनुमति पत्र लिने प्रवृत्ति र सिकाईको कमीका कारण पनि यस्ता दुर्घटना भएका छन् भने दुवै पक्षले ट्राफिक नियमको वेवास्ता समेत गर्ने मात्रै हैन कि अधिकाँश ट्राफिक नियमकै बारेमा समेत बेखबर छन् ।
समग्रमा ट्विटरमा भएको यो बहसले सवारी दुर्घटना हुनुमा प्रवृत्तिलाई त दोषी देखाएको छ नै, साथसाथै नितिगत रुपमा समेत हाम्रो कमजोरी देखाएको छ । दुईपाँग्रे सवारीसाधनको लाईसेन्स किनबेचको कुरा हामीकहाँ बर्षौँ अघिदेखि चलेको हो र यो कुराको अहिले पनि उत्तिकै चर्चा हुनेगर्छ । काठमाण्डौँमा केही कम भएपनि जिल्लाहरुमा अँझैपनि स्कुटी या मोटरसाईकल नसिकेरै या भनौँ ट्रायल नदिएरै लाईसेन्स लिनेहरु हजारौँ छन् ।
जे होस्, एकले अर्काको कमजोरी देखाए पनि समग्रमा परिणाम एकातिर ‘आफ्नो आङ कन्याएर आफै छारो उडाउने’ जस्तै भएको छ भने अर्कोतिर बर्षेनी कैयौँले यसरी दुर्घटनाका कारण ज्यान गुमाउने या अपाङ्ग हुनुपर्ने अवस्था छ । आमनागरिकका हैसियतले यसको अन्त्य हुनका निम्ति आफै सचेत हुनुका साथै नितिगत सुधारका निम्ति सकारात्मक दवाव दिन पनि जरुरी छ भन्ने लेख्नुबाहेक मसंग अर्को विकल्प केहि छैन । छ त केवल उनलाई भन्ने एक वाक्य-‘भो प्रीय स्कुटी नचलाउ !’
काम त जसोतसो दुवैजनाले पाईएको छ तर सानी छोरी समेत छे । उसलाई खुवाईपियाई गरेर स्कुल पठाएर मात्रै आफू काममा जानुपर्ने बाध्यताले अँझै चटारो हुन्छ बिहानीपख ।Accidentआज पनि मैले उनलाई भनेँ-छिटो गर न हौ ! हतार भैसक्यो, मलाई बबरमहल छोडेर तिमी नौ बजे नै बालुवाटार पुग्नुपर्छ भन्ने बिर्स्यौ?
उनले भनिन्-साँच्चै भन्ने हो भने आज मलाई स्कुटी चलाएर काममा जाने मन नै छैन ।
लौ ! किन नि?-मैले सोधेँ ।
‘दिनहुँजसो भईरहेको सवारी दुर्घटना, त्यसमा पनि यो भिडभाडको शहरमा फुकाएर छाडिएका चैते बहरझैँ कुद्ने ट्रक, टिप्पर र बसको चेपुवामा कुन दिन म र यो स्कुटी दुबै पर्छौँ कि भन्ने डरले’-उनले भनिन् ।
मन झसंग भएपनि मैले उनलाई नै हकारेँ-‘ह्याऽऽऽ हावा कुरा नगर। केही हुँदैन । हजारौँ सवारीसाधन गुड्ने यो शहरमा भएका एकाध अपवादका दुर्घटनालाई लिएर धारणा बनाउनु राम्रो हैन।’
कान्तिले स्कुटर स्टार्ट गरिन् । म टुसुक्क पछि बसेँ । स्कुटर बबरमहलस्थित धोवीखोला किनार हुँदै बिजुलीबजार पुलतिर हुँईकियो । म पुल्चोक जाने टेप्पो चढ्न त्यहिँ ओर्लिएँ । कान्ति चाहीँ बाटो काट्न अघि बढिन् । तर पुच्छर ठड्याएर दकुरेको साँढेझैँ नयाँबानेश्वरबाट बिजुलीबजार हुँदै अघि बढेका सवारी साधनले त्यहाँ रोक्ने मेसो पाएनन् या जरुरी ठानेनन् । उनी त्यहाँ पाँचसात मिनेट जति रोकिईन् । मैले बाटो छेउ उभिएर हेरिरहेँ । बल्लतल्ल उनले बाटो काटिन् । म पनि पुल्चोकको टेम्पो समातेर अघि बढेँ ।
गएको आईतवार र सोमवार (मंसीर २१ र २२ गते) मात्रै काठमाण्डौको सडकमा दुईवटा सडक दुर्घटनामा परि दुईजना महिलाले ज्यान गुमाए । मंसीर २१ गते आईतवार साँझ साढे छ बजेतिरको समय हुँदो हो, आँखै अगाडि बबरमहलमा भएको सवारी दुर्घटनामा परि एकजना युवतीको ज्यान गयो । धुलिखेलतिर जाँदै गरेको मिनिबसले ति युवती चढेको स्कुटरलाई ठेलेर केहीपरसम्म पुर्याउँदै किचेको थियो । दुर्घटनामा परी ज्यान गुमाउने स्कुटर चालक २१ की युवती शान्ता हमाल रहिछन् भन्ने कुरा पछि समाचार सुनेर थाहा भयो ।
त्यस्तै मंसीर २२ गते सोमवार राजधानीकै तीनकुनेमा ट्रकले स्कूटीलाइ ठक्कर दिएर किच्दा त्यसमा सवार रहेकी एक जना युवतीको ज्यान गयो । दुर्घटनामा ज्यान गुमाउने युवतीको नाम भने मैले थाहा पाउन सकिन । यस अघि गत चैतमा चर्चित गायिका मञ्जु महतको पनि यसैगरी स्कुटरमा सामाखुसीबाट जमलतर्फ आउँदै गर्दा गल्कोपाखामा माइक्रो बसले किचेर मृत्यु भएको थियो । त्यस भन्दा अघि गत बर्षको मंसीरताका नै स्कुटर दुर्घटनाकै कारण महाराजगञ्जमा २८ वर्षीया सविना कार्कीले पनि ज्यान गुमाउनुपर्यो ।
यी त केही दृष्टान्तहरु मात्रै हुन् राजधानीको सडकमा भएका सवारी दुर्घटनाहरु र त्यसमा ज्यान गुमाउने महिलाहरुका । पछिल्लो समयमा दशैँ यता मात्रै देशका विभिन्न ठाउँहरुमा भएका सवारी दुर्घटनाहरुमा परि ५ सय भन्दा धेरै को ज्यान गईसकेको छ । पछिल्लो दुई सातामा मात्रै गृहजिल्ला सुर्खेत र आसपासमा गरी ७० जनाको पनि यसैगरी सवारी दुर्घटनामा परि ज्यान गएको छ । मैले यहाँ उठाउन खोजेको सन्दर्भ ठुला सवारी साधनहरु नै दुर्घटनामा परेको बारे हैन । हुन त यस बारेमा झन् धेरै बहस हुन र यी बहसहरुलाई राज्य तथा जिम्मेवार पक्षले गहन रुपमा बिष्लेषण गरी यथाशक्य दुर्घटना रोक्ने पहल थाल्न जरुरी मात्रै हैन कि ढिलाई नै भईसकेको छ ।
म पुरानै प्रसंगमा फर्किन चाहन्छु, यसरी राजधानीमा एकपछि अर्को रुपमा ठुला सवारी साधनको निसानामा स्कुटीहरु किन परिरहेका छन् त ! ट्राफिक प्रहरी महासाखाको तथ्याङ्क भन्छ-राजधानीमा हुने सवारी दुर्घटनाहरु मध्ये ८० प्रतिशत दुर्घटना, ठुला सवारीसाधन तथा सार्वजनिक यातायातका साधनकै कारण हुने स्कुटर या मोटरसाईकल दुर्घटनाका नै छन् ।
गतवर्ष असोजमा कान्तिले मसंग स्कुटर किन्ने प्रस्ताव ल्याएकी थिईन् । ‘कि तिमी मोटरसाईकल किन, हैन भने म स्कुटी किन्छु।’ उनको प्रस्ताव सुनेपछि मैले भनेँ-‘मलाई काठमाण्डुमा मोटरसाईकल चलाउने हिम्मत छैन हेर, आफ्नो सवारी साधन नै चढ्ने त्यस्तो रहर छ भने बरु तिमी नै स्कुटर किन । मैले पनि कहिलेकाहीँ लिफ्ट पाईहाल्छु होला के रे !’
मेरो उत्तर नसकिँदै उनले उत्तर दिईन्-‘माईक्रो बस र नेपाल यातायात चढ्दा वाक्कै भएको छु म । तिमी केटाहरुलाई पो के छ र ! ठेलमठेल हुँदै चढ्यो, कोचाकोचमै बस्यो । हामीलाई कम् छ ! त्यही कोचाकोचमै गोमन साँप झैँ हात सल्बलाउन खोज्नेहरु कति हुन्छन् कति ।’
हुन पनि हो, युवती देखेपछि हुँदो नहुँदो हर्कत गर्ने कतिलाई त मैले नै हकारेको छु सार्वजनिक यातायातमा । ढेस्सिएर बस्न खोज्ने, कुहिनोले घचेट्ने, महिला आरक्षण सिट लेखेको देखिदेखी त्यहीँ गजधुम्म परेर बसिदिने मात्रै हैन अश्लिल र द्विअर्थी शब्द बोलेर दुर्व्यवहार गर्ने जस्ता कृयाकलापको शिकार आफै समेत भएपछि उनले ऋण नै काढेर भएपनि स्कुटर किन्ने निर्णय लिएकी थिईन् । तर यसरी सार्वजनिक यातायातमा भएको दुर्व्यवहारबाट बच्न स्कुटर किनेपनि सुख त कहाँ छ र ! छेवैमा युवतीले रातो, सेतो, कालो, पहेँलो, बैजनी जस्ता ‘कलरफूल’ स्कुटर हाँक्दै गरेको देखेपछि सार्वजनिक सवारी साधनका चालक तथा सहचालकहरुमा के भूत सवार हुन्छ कुन्नी ! उनीहरु सिट्ठी फुक्ने, ‘ओ मैँया! बाटो तिम्रो मात्रै कि हाम्रो पनि !’ भन्ने, र मौका परे होडबाजी गरेको निहुँमा कच्याक्कुचुक् पारेर हिँड्न पनि पछि पर्दैनन् । सायद यिनै कारणले पनि पछिल्ला दिनहरुमा स्कुटरहरु बढीजसो दुर्घटनाका सिकार बनेका छन् ।
स्कुटर दुर्घटनाका कारण महिलाहरुले ज्यान गुमाउने गरेको सन्दर्भलाई जोड्दै मैले एउटा ट्विट पनि गरेको थिएँ-‘केही समय यता काठमाडौंमा भएका दुर्घटनामा अधिकांश स्कुटी किचिएका छन् र त्यसमा महिला नै परेका छन्। संयोग हो कि हेप्न खोज्दा दुर्घटना भको हो?‘ भनेर । यसमा केही साथीहरुका प्रतिकृयाहरु पनि यसरी पाएँ । गौरव पोखरेलले यसलाई संयोगमात्रैको रुपमा लिन सकिन्न कि भनेर आशंका ब्यक्त गर्नुभयो । त्यस्तै लोकदोहोरी गायिका मुना थापामगरले यसलाई हेपाहा प्रवृत्तिका रुपमा लिनुभयो । दुर्गा शाहीले भने स्कुटी र महिलालाई मात्र होईन दुईपाङ्ग्रे सवारीलाई समेत ड्राईभरहरुले देख्न छोडिसकेको तर्क गर्नुभयो । साथै उहाँ सरकारलाई ‘चीर निन्द्रामा रहेको’ भनेर ब्यङ्ग्य समेत गर्नुहुन्छ ।
सन्तोष पुडासैनी, बिरोचन पराजुली र महेन्द्र भुषाल भने अली फरक तर्क गर्नुहुन्छ । उहाँहरुको भनाई अनुसार दुई पाँग्रे सवारी चालकले पनि सडकमा आफ्नो सवारी साधन चलाउँदा खाली ठाउँ भेट्यो कि छिराईहाल्नु भएन । त्यसैगरी घरमै बसीबसी सवारी चालक अनुमति पत्र लिने प्रवृत्ति र सिकाईको कमीका कारण पनि यस्ता दुर्घटना भएका छन् भने दुवै पक्षले ट्राफिक नियमको वेवास्ता समेत गर्ने मात्रै हैन कि अधिकाँश ट्राफिक नियमकै बारेमा समेत बेखबर छन् ।
समग्रमा ट्विटरमा भएको यो बहसले सवारी दुर्घटना हुनुमा प्रवृत्तिलाई त दोषी देखाएको छ नै, साथसाथै नितिगत रुपमा समेत हाम्रो कमजोरी देखाएको छ । दुईपाँग्रे सवारीसाधनको लाईसेन्स किनबेचको कुरा हामीकहाँ बर्षौँ अघिदेखि चलेको हो र यो कुराको अहिले पनि उत्तिकै चर्चा हुनेगर्छ । काठमाण्डौँमा केही कम भएपनि जिल्लाहरुमा अँझैपनि स्कुटी या मोटरसाईकल नसिकेरै या भनौँ ट्रायल नदिएरै लाईसेन्स लिनेहरु हजारौँ छन् ।
जे होस्, एकले अर्काको कमजोरी देखाए पनि समग्रमा परिणाम एकातिर ‘आफ्नो आङ कन्याएर आफै छारो उडाउने’ जस्तै भएको छ भने अर्कोतिर बर्षेनी कैयौँले यसरी दुर्घटनाका कारण ज्यान गुमाउने या अपाङ्ग हुनुपर्ने अवस्था छ । आमनागरिकका हैसियतले यसको अन्त्य हुनका निम्ति आफै सचेत हुनुका साथै नितिगत सुधारका निम्ति सकारात्मक दवाव दिन पनि जरुरी छ भन्ने लेख्नुबाहेक मसंग अर्को विकल्प केहि छैन । छ त केवल उनलाई भन्ने एक वाक्य-‘भो प्रीय स्कुटी नचलाउ !’
शुभद्रा भण्डारी , इजरायल
लेखक, पत्रकार या साहित्यकार जो कसैलाई पनि आफूले अभिव्यक्त गरेका भावनाहरुवाट सामाजिक विखलन ल्याउने खालका, कसैको आत्मसम्मानमा चोट पुर्याउने शैलिका आलेखहरु लेख्ने छुट हुदैन । शव्द-शव्दमा अर्थ खोज्नु जरूरी हुन्छ, कुनै शव्दलेअरूलाई पिडा हुन्छ की भनेर ? राम प्रसाद ढुंगेल द्वारा ‘द नेपाली भ्वाईस डट कम’ अनलाईन पत्रिकामा प्रकाशित “कथाकी पात्र’’ नामक आलेखवाट तमाम इजरायलवासी नेपाली नारीहरूमाथि आघात पुगेको छ । लेखक महोदय, तपाई पनि पत्रकार नै पर्नुभएछ, तपाईले उक्त आलेखमा इजरायलमा रहेकी कथाकी महिला पात्रलाई असहज प्रश्न सोधेर नेपाली नारी अस्मितामाथि निलो आकाशमा तुवालो फैलाए झै, अव तपाईमाथि पनि इजरायलवासी नेपालीहरूको प्रश्न तेर्सिएको छ ? वन्द कोठामा वसेर गरिएका नितान्त निजी कुराहरूलाई लिएर तमाम इजरायलवासी नेपाली नारीहरूको इज्जतमा धज्जी उडाउन खोजिएको उक्त आलेखवाट रूष्ट भएका छन् इजरायलवासी नेपाली आमाहरू । उक्त लेखको पहिलो लाईनमा नै नेपाली आमाहरूलाई अपमान गरिएको छ । नेपाली आमाहरू जती हिम्मतवाला र साहसी आमाहरू सायद अन्य मुलुकमा कमै होलान् भन्दा अतिशयूक्ती नहोला । आलेखको पहिलो लाईनमै नानीहरूको मातृत्व र इजरायलको भूत जस्ता शव्दहरूले लेखकप्रति नै प्रश्नवाचक चिन्ह्र तेर्सिएको छ ? न कहिल्यै आमा हुन सक्ने, न कहिल्यै आमाको महशुस गर्न सक्ने पुरूष मित्रको यस लेखाईप्रति तमाम आमाहरूको प्रतिप्रश्न रहनु स्वभाविक हो, तसर्थ तमाम इजरायलवासी नारीहरूको उक्त आलेखप्रति घोर आपत्ती रहेको छ । देशको राजनितिक, सामाजिक र आर्थिक परिस्थितीको कारण दिनानुदिन नेपाली युवाशक्ति वैदेशिक रोजगारीमा होमिएको कुरालाई नकार्न सकिदैन । पछिल्लो समयमा पुरूषहरू झै नेपाली महिलाहरू पनि वैदेशिक रोजगारीमा होमिएका छन्, अझ भन्नु पर्दा नेपालको सामाजिक परिवेशमा सिंचित भएर रहेको महिला जनशक्ति आर्थिकोपार्जनका निमित्त वैदेशिक रोजगारी सुनौलो अवसर पनि वन्दै गइरहेको छ । पुरूषप्रधान हाम्रो समाजको परम्परागत कुरिती र कुसंस्कारलाई चिर्दै नेपाली नारीहरू पनि पुरूष सरह आफ्नो हक-अधिकार सुनिश्चित गर्दैछन् । नेपाली नारीहरू इजरायल मात्र होईन आफ्नो घर परिवार र लालावालाको सुन्दर भविश्य निर्माणको निम्ती भौतारिदै संसारको कुनाकुनामा छरिएका छन् । लेखक महोदय, तपाई अवश्यपनि प्रवासमै हुनुहुन्छ होला भन्ने अनुमान गर्दै सर्वप्रथम तपाईलाई नै प्रश्न गर्न मन लाग्यो । सर्वप्रथम तपाई आफु किन प्रवासिनु भयो ? अनी प्रवासी जीवनसंगै तपाईको पारिवारिक जिम्मेवारी, विश्वास र मायाप्रेम नै धमिलो भएको हो त ? लेखक महोदय, तपाईको नजर इजरायलमाथि मात्र किन पर्यो ? के नेपाली नारीहरू अन्य देशका कुनाकुनामा पुगेका छैनन् ? जापान, अमेरिका, क्यानडा, अष्ट्रेलिया लगायत खाँडीमुलुकमा रहेका नेपाली महिलाहरूमाथि तपाईको नजर किन परेन ? खाँडी मुलुकमा नेपाली दिदिवहिनीहरू दिनानुदिन मानसिक र शारिरिक यातनाका शिकार भइरहेका छन् । वम्वैको कोठीमा अझै पनि लाखौ नेपाली नारीहरू नारकिय जीवन व्यतित गर्न वाध्य छन् । यूरोप अमेरिकामा मंहगीको मारमा होस् या अन्य कारण लिभिङ टुगेदरमा हुनेहरू प्रशस्तै छन् अनि इजरायलमा भन्दा खाँडी मुलुक, यूरोप, अमेरिका लगायतका देशहरूमा चौगुणा वढी छन् नेपाली चेलीहरू । हो धेरैका नानीहरू मातृत्ववाट खोसिएका छन्, होस्टलमा कैद भएका छन्, घऱवार उजाडिएको छ यसको मतलव यो होईन की आमाको मातृत्व नै टुङ्गिएको छ, आमाको हृदय नै चट्टानसरी वनेको छ ? कुन आमालाई आफ्नो सन्तानको भविष्यको चिन्ता नहोला ? ‘इजरायलको भूत चढेपछी’ भन्ने तपाईको शव्दले तमाम इजरायलवासी नेपाली आमाहरूको आत्मविश्वासमा ठेस पुगेको छ । के इजरायल आउन चाहने हरेक नेपाली आमाहरु रहरले यहाँ आइपुगेका हुन् त ? के ति आमाहरु आफ्नो मुठ्ठीभरको रहरका खातिर आफ्नो मुटुको टुक्राजस्ता सन्तानलाई अलग्गाएका होलान त ? अनि मंहगा होस्टलहरुमा रहेका नानीहरू इजरायलमा रहेका आमाहरूका मात्र होलान् त ? श्रीमान विदेशिदा श्रीमतीहरू घरपरिवार वालवच्चा संम्हालेर वर्षौ कुरेर वसेका हुन्छन् भने श्रीमती विदेसिदा श्रीमानले छोराछोरी संहाल्न नसक्नु के पुरूषहरूप्रतिको लाचारीपन भएन ? अनी प्रायजसोको वच्चाहरू घर परिवारले नै हेरचाह गरेका हुन्छन् । के नेपालमा हुने अभिभावकहरू लगायत अन्य देशमा हुनेहरूले होस्टेलमा वच्चा राखेका छैनन् ? जवाफ छ ? यदि तपाई इमान्दार लेखक हुनुहुन्छ भने यसको जवाफ अवश्य दिनुहुनेछ । अव कुरा रह्यो इजरायल कस्तो मुलुक हो भन्ने विषयको, महिलालाई प्रधानता दिइएको इजरायल महिलाहरूको लागि विश्वमै उत्तम गन्तव्य हो भन्दा कुनै गलत हुदैन । इजरायलमा रहेका हर विदेशी कामदारहरूको आफ्नो हक अधिकार सुनिश्चित छ भने व्यक्तिगत रूपमा पनि स्वतन्त्र छन् । इजरायलको रोजगारीले विदेशी महिलाहरूमा आत्मवल , आत्मविश्वास र साहस वढाएको छ । स्वदेशमा हुने गरेका महिला हिंसा, लैगिंक विभेद जस्ता असमान व्यावहारलाई व्यावहारिक रूपमा चिर्न सफल भएका छन् इजरायलको रोजगारीमा आउने महिलाहरू । हरेक क्षेत्रमा फक्रेका छन् इजरायलवासी नेपालीहरू । समष्टिगत रुपमा भन्नुपर्दा इजरायल पत्रकार, साहित्यकार तथा कलाकारहरूको उर्वर भूमी बनेको छ । तपाँईजस्ता वुद्दिजिवीहरु यी कुराहरू स्वीकार्न किन हिच्किचाउनुहुन्छ ? इजरायलको वारेमा केही बोल्दा नकारात्मक सोच भएकाहरुको दिमागमा घरभित्रको ट्वाइलेट मात्र किन देखिन्छ ?, त्यही घरभित्रको लाइव्रेरी अनि पवित्र पुजा कोठालाई किन देख्नुहुन्न ? लाइव्रेरी अनि पुजा कोठाको वारेमा किन वर्णन गरेको सुनिदैन ? नेपाल सरकारले खाडी मुलुकहरुमा नेपाली महिला कामदारहरुलाई श्रम इजाजत नदिइराख्दा इजरायलको वन्द रोजगारी कुनै पनि अवस्थामा खुल्ला गर्न हदैसम्मको पहल जारी राखेको छ आखिर किन त ? यदि इजरायलको रोजगारी असुरक्षित हुन्थ्यो भने सरकारले किन इजरायलमा नेपाली महिला कामदारहरु पठाउन यति धेरै पहल गरेको छ त ? महिलाहरूको हकमा खाडी मुलुकहरुमात्र होइन युरोप अमेरिका लगायत अन्य विकशित मुलुकहरुको तुलनामा सुरक्षित गन्तव्य इजरायलको रोजगारीलाई यसरी धमिल्याउने अधिकार जो कसैलाई पनि रहदैन । इजरायल महिलाहरूको हकमा सुरक्षित गन्तव्य मात्र होईन राम्रो कमाई हुने विकसित राष्ट्र पनि हो । नेपाली समाजमा सिंचित महिला जनशक्तिले यस्तो मुलुकमा आर्थिकोपार्जन गर्ने अवसर प्राप्त गरेका छन्, यो मुलुकको आर्थिक उन्नतीको निम्ती अत्यन्तै सकारात्मक पक्ष हो । यस्तो अवस्थामा यसरी प्रवासीएका नेपाली नारीहरूको विषयमा तथानाम भ्रमको विज छरिदिएपछि आम नेपाली अभिभावकहरूले के सोच्लान् त ? आगामी दिनमा इजरायल आउऩ चाहनेहरूलाई कुन विश्वासले इजरायल पठाउलान् त उनीहरु ? एकातिक यसतर्फ गम्भिर भएर सोच्न वाध्य वनाएको छ भने अर्को तर्फ यी यस्ता पत्रकारको मुखुन्डोधारीहरु नेपाली महिलाहरुलाई फेरीपनि चुलोचौकामै सिमित राख्न क्रियाशिल छन् भन्ने कुरालाई प्रस्ट्याएको छ । कुरा रह्यो इजरालवासी आमाहरुको चरित्रको, लेखक महोदय, अझैपनि दोष नारीहरूमाथि थोपरेर आफु चोखिन खोज्नु कहांसम्म न्यायसंगत होला ? एक पटक गहिरिएर सोच्नुस् त ? तिनै पुरूषहरूको कारण महिलाहरू गलत वाटो रोज्न वाध्य भएका छन् । एउटी महिलालाई रण्डी, वेश्या जस्ता उपनाम दिईन्छ तर ती महिला कसको कारण रण्डी या वेश्या भएकी छे ? निर्विवाद भन्न सकिन्छ त्यो हो पुरूष ? “ इजरायल दिउँसो सुत्छ सायद, रातभर अनलाइनमा भेटिन्छन् मेरी र डलीहरू” तपाईको यो लाईन आफैमा अपुरो र तपाईसंगै प्रश्न सोधिरहेको छ ? के तपाई राती सुत्नुभयो ? तपाईको लेखको आशय के हो ? इजरायलमा हुने सम्पुर्ण नेपाली चेलीहरूलाई ‘मेरी र डलीहरू ‘ को उपनाम दिएर एकपटक नेपाली सभ्यता अनी परम्परा र संस्कारको उपहास त गर्नुभएन ? के हाम्रो संस्कार संस्कृतीले चेलीहरूलाई दिने इज्जत र सत्कार यसैगरी सिकाएको हो त ? के कथामा तपाईवाट सोधिएका असहज प्रश्नलाई नियाल्दै समाजले तपाईलाई असल पुरूषको संज्ञा दिन सक्ला ? त्यसैले इजरायल मात्र रातभर जाग्दो रहेनछ कतार पनि अनिदै ड्यूटी गर्दोरहेछ भन्ने कुरा नभुलिदिए लेख सान्दर्भिक वन्न सक्थ्यो होला । यहाँ लेखकको भनाईलाई मान्ने हो भने हिजोआज फेसवुक इजरायलमा रहेका नारीहरूले मात्र चलाउने रहेछन् क्यारे ? कुरो वुझ्नै गार्हो भयो । खाडी मुलुकमा रहेका नेपालीहरू दिन-रात सकिनसकी ड्यूटी गर्छन् । परिश्रम गर्दा गर्दा भ्याईभ्याई हुन्छ । यूरोप अमेरिकामा पनि काम नगरी कहाँ पैसा फल्छ र ? नेपालमा लोडसेडिङको मार वढेको वढ्यै छ । इजरायल हो जहाँ रहेका विदेशी कामदारहरू यो सुविधा निर्धक्क प्रयोग गर्न पाउछन्, दिनरात अनलाईनमा वस्न भ्याउछन् अनी फेसवुकमा फोटो अपलोड, स्ट्याटस अपडेट गरे भनेर ईष्या मात्र गरेर के गर्नु ? होईन त ? लेखक महोदय, कतारका तपाईका मित्रले इजरायललाई नयाँ ससुराली भनेको कुरा लेख्नुभयो उसो त कतारमा रहेका केटाहरूलाई इलरायवासी नेपालीहरूले के भन्छन् , एक त त्यो कुरा म यहाँ लेख्न असमर्थ छु । दोस्रो त्यस किसिमका कुराहरु लेखेर खाडी मुलुकहरुमा काम गर्ने लाखौं नेपाली दाजुभाईहरुको अपमान गर्न चाहान्न् । प्रसंग इन्टरनेटकै, भिडियो च्याट अनी व्ल्याकमेलिङ महिला पुरूष दुवैवाट भएका छन् । इजरायलमा रहेका नारीहरू भनेर संवोधन गर्ने मित्रलाई मेरो च्यालेन्ज हिम्मत छ भने आउनुहोस् म संग रातभर च्याट गर्नुहोस् । अनी फेरी लेख्नुहोस् इजरायलमा भएका “मेरी र डल्लीहरु”……??? लेखक महोदय, तपाईले लेख्नुभएको अर्को एक लाईन ‘लामो च्याटले तन र मनको तिर्खा जो जागेको थियो’ । जो पुरूष पात्र पहिलो पटक एक अपरिचित महिलासंग अनलाईनमा च्याट गर्दैछ उसलाई तन र मनको तिर्खा जाग्यो ? कस्तो भद्रभलाद्मी पुरूष तपाई, अनी लाजै नमानी सार्वजनिक रूपमा नारीहरूमाथि इज्जत गरेको कुरा खुलेर लेखिदिने ? यसले तपाईको मात्र होइन तपाईको कुलिन संस्कारलाई पनि प्रतिविम्वित गरेको छ । “इजरायलमा त नेपाली केटाहरूलाई त मोज छ रे नि ? महिना महिना दिनमा गर्लफ्रेन्ड फेरिन्छ भन्छन् त ? कि मैले गलत समाचार सुनें ?” यी हरफहरूवाट तपाईले इजरायलमा रहेका महिलाहरूलाई मात्र होईन पुरूषहरूलाई पनि धमिल्याउनु भयो । सवै पुरूष र सवै महिला उस्तै चरित्रका हुदैनन् भन्ने ध्रुव सत्यमाथि पनि धव्वा लगाईएको छ । यहाँ दाजुभाई, दिदिवहिनी, काका, मामा जस्ता पवित्र सम्वन्धहरूको पनि चरित्रहत्या गरिएको छ । आज प्रत्येक दिनजसो नेपालमा हुने गरेका यौन व्यावसाय, यौन शोषण र विभिन्न प्रलोभनमा हुने गरेका यौन विकृतीहरू समाचारका हेडलाईन वनिरहेका छन् । कलिला किशोरीहरूदेखि अर्धवैसेसम्म पेट पाल्नकै निम्ती होस् या छोराछोरी पाल्नकै लागि देह व्यापारमा लागेका छन् । खुलेआम जवानीको मोलमोलाई भईरहेको छ । गरिवीभित्रको आत्मविश्वास खोसिएको छ , ठुलावढाको हुकुमी साशनको अझै पनि अन्त्य भएको छैन । किन तपाई कलम चलाउनुहुन्न ती निमुखा , निर्दोष र विवशतामा जेलिएका नारी मनहरूको लागि ? अन्त्यमा लेखक महोदय, दोषारोपण नारीहरूमाथी मात्र थुपार्न छोडेर यसको भागिदार पुरूष पनि रहेको छ भन्ने कुरा नविर्सिदिए लेखकको कलमको प्रतिकार गर्नुपर्दैन थियो । इजरायलका रहेका नारीहरूले आफ्नो मात्र नभई सामाजिक जीवनस्तरलाई कतिसम्म माथि उठाउन सहयोग पुर्याएका छन्, जसले समाज र राष्ट्रलाई कतिसम्म फाईदा पुर्याएको छ भन्ने सकारात्मक पक्षहरूलाई ओझेलमा पारिनु हुदैन । सवैमा सकारात्मक सोच अनी प्रवासको वसाईसंगै आफ्नो जिम्मेवारी, कर्तव्य र विश्वासमा कसैले पनि तुषारापात नगरिदिए, सवैको आदर, सत्कार र सम्मान गर्न सकेमात्र समतामूलक समावेशी सामाजिक संरचनाको निर्माण हुन सक्छ । www.a1khabar.com
लेखक, पत्रकार या साहित्यकार जो कसैलाई पनि आफूले अभिव्यक्त गरेका भावनाहरुवाट सामाजिक विखलन ल्याउने खालका, कसैको आत्मसम्मानमा चोट पुर्याउने शैलिका आलेखहरु लेख्ने छुट हुदैन । शव्द-शव्दमा अर्थ खोज्नु जरूरी हुन्छ, कुनै शव्दलेअरूलाई पिडा हुन्छ की भनेर ? राम प्रसाद ढुंगेल द्वारा ‘द नेपाली भ्वाईस डट कम’ अनलाईन पत्रिकामा प्रकाशित “कथाकी पात्र’’ नामक आलेखवाट तमाम इजरायलवासी नेपाली नारीहरूमाथि आघात पुगेको छ । लेखक महोदय, तपाई पनि पत्रकार नै पर्नुभएछ, तपाईले उक्त आलेखमा इजरायलमा रहेकी कथाकी महिला पात्रलाई असहज प्रश्न सोधेर नेपाली नारी अस्मितामाथि निलो आकाशमा तुवालो फैलाए झै, अव तपाईमाथि पनि इजरायलवासी नेपालीहरूको प्रश्न तेर्सिएको छ ? वन्द कोठामा वसेर गरिएका नितान्त निजी कुराहरूलाई लिएर तमाम इजरायलवासी नेपाली नारीहरूको इज्जतमा धज्जी उडाउन खोजिएको उक्त आलेखवाट रूष्ट भएका छन् इजरायलवासी नेपाली आमाहरू । उक्त लेखको पहिलो लाईनमा नै नेपाली आमाहरूलाई अपमान गरिएको छ । नेपाली आमाहरू जती हिम्मतवाला र साहसी आमाहरू सायद अन्य मुलुकमा कमै होलान् भन्दा अतिशयूक्ती नहोला । आलेखको पहिलो लाईनमै नानीहरूको मातृत्व र इजरायलको भूत जस्ता शव्दहरूले लेखकप्रति नै प्रश्नवाचक चिन्ह्र तेर्सिएको छ ? न कहिल्यै आमा हुन सक्ने, न कहिल्यै आमाको महशुस गर्न सक्ने पुरूष मित्रको यस लेखाईप्रति तमाम आमाहरूको प्रतिप्रश्न रहनु स्वभाविक हो, तसर्थ तमाम इजरायलवासी नारीहरूको उक्त आलेखप्रति घोर आपत्ती रहेको छ । देशको राजनितिक, सामाजिक र आर्थिक परिस्थितीको कारण दिनानुदिन नेपाली युवाशक्ति वैदेशिक रोजगारीमा होमिएको कुरालाई नकार्न सकिदैन । पछिल्लो समयमा पुरूषहरू झै नेपाली महिलाहरू पनि वैदेशिक रोजगारीमा होमिएका छन्, अझ भन्नु पर्दा नेपालको सामाजिक परिवेशमा सिंचित भएर रहेको महिला जनशक्ति आर्थिकोपार्जनका निमित्त वैदेशिक रोजगारी सुनौलो अवसर पनि वन्दै गइरहेको छ । पुरूषप्रधान हाम्रो समाजको परम्परागत कुरिती र कुसंस्कारलाई चिर्दै नेपाली नारीहरू पनि पुरूष सरह आफ्नो हक-अधिकार सुनिश्चित गर्दैछन् । नेपाली नारीहरू इजरायल मात्र होईन आफ्नो घर परिवार र लालावालाको सुन्दर भविश्य निर्माणको निम्ती भौतारिदै संसारको कुनाकुनामा छरिएका छन् । लेखक महोदय, तपाई अवश्यपनि प्रवासमै हुनुहुन्छ होला भन्ने अनुमान गर्दै सर्वप्रथम तपाईलाई नै प्रश्न गर्न मन लाग्यो । सर्वप्रथम तपाई आफु किन प्रवासिनु भयो ? अनी प्रवासी जीवनसंगै तपाईको पारिवारिक जिम्मेवारी, विश्वास र मायाप्रेम नै धमिलो भएको हो त ? लेखक महोदय, तपाईको नजर इजरायलमाथि मात्र किन पर्यो ? के नेपाली नारीहरू अन्य देशका कुनाकुनामा पुगेका छैनन् ? जापान, अमेरिका, क्यानडा, अष्ट्रेलिया लगायत खाँडीमुलुकमा रहेका नेपाली महिलाहरूमाथि तपाईको नजर किन परेन ? खाँडी मुलुकमा नेपाली दिदिवहिनीहरू दिनानुदिन मानसिक र शारिरिक यातनाका शिकार भइरहेका छन् । वम्वैको कोठीमा अझै पनि लाखौ नेपाली नारीहरू नारकिय जीवन व्यतित गर्न वाध्य छन् । यूरोप अमेरिकामा मंहगीको मारमा होस् या अन्य कारण लिभिङ टुगेदरमा हुनेहरू प्रशस्तै छन् अनि इजरायलमा भन्दा खाँडी मुलुक, यूरोप, अमेरिका लगायतका देशहरूमा चौगुणा वढी छन् नेपाली चेलीहरू । हो धेरैका नानीहरू मातृत्ववाट खोसिएका छन्, होस्टलमा कैद भएका छन्, घऱवार उजाडिएको छ यसको मतलव यो होईन की आमाको मातृत्व नै टुङ्गिएको छ, आमाको हृदय नै चट्टानसरी वनेको छ ? कुन आमालाई आफ्नो सन्तानको भविष्यको चिन्ता नहोला ? ‘इजरायलको भूत चढेपछी’ भन्ने तपाईको शव्दले तमाम इजरायलवासी नेपाली आमाहरूको आत्मविश्वासमा ठेस पुगेको छ । के इजरायल आउन चाहने हरेक नेपाली आमाहरु रहरले यहाँ आइपुगेका हुन् त ? के ति आमाहरु आफ्नो मुठ्ठीभरको रहरका खातिर आफ्नो मुटुको टुक्राजस्ता सन्तानलाई अलग्गाएका होलान त ? अनि मंहगा होस्टलहरुमा रहेका नानीहरू इजरायलमा रहेका आमाहरूका मात्र होलान् त ? श्रीमान विदेशिदा श्रीमतीहरू घरपरिवार वालवच्चा संम्हालेर वर्षौ कुरेर वसेका हुन्छन् भने श्रीमती विदेसिदा श्रीमानले छोराछोरी संहाल्न नसक्नु के पुरूषहरूप्रतिको लाचारीपन भएन ? अनी प्रायजसोको वच्चाहरू घर परिवारले नै हेरचाह गरेका हुन्छन् । के नेपालमा हुने अभिभावकहरू लगायत अन्य देशमा हुनेहरूले होस्टेलमा वच्चा राखेका छैनन् ? जवाफ छ ? यदि तपाई इमान्दार लेखक हुनुहुन्छ भने यसको जवाफ अवश्य दिनुहुनेछ । अव कुरा रह्यो इजरायल कस्तो मुलुक हो भन्ने विषयको, महिलालाई प्रधानता दिइएको इजरायल महिलाहरूको लागि विश्वमै उत्तम गन्तव्य हो भन्दा कुनै गलत हुदैन । इजरायलमा रहेका हर विदेशी कामदारहरूको आफ्नो हक अधिकार सुनिश्चित छ भने व्यक्तिगत रूपमा पनि स्वतन्त्र छन् । इजरायलको रोजगारीले विदेशी महिलाहरूमा आत्मवल , आत्मविश्वास र साहस वढाएको छ । स्वदेशमा हुने गरेका महिला हिंसा, लैगिंक विभेद जस्ता असमान व्यावहारलाई व्यावहारिक रूपमा चिर्न सफल भएका छन् इजरायलको रोजगारीमा आउने महिलाहरू । हरेक क्षेत्रमा फक्रेका छन् इजरायलवासी नेपालीहरू । समष्टिगत रुपमा भन्नुपर्दा इजरायल पत्रकार, साहित्यकार तथा कलाकारहरूको उर्वर भूमी बनेको छ । तपाँईजस्ता वुद्दिजिवीहरु यी कुराहरू स्वीकार्न किन हिच्किचाउनुहुन्छ ? इजरायलको वारेमा केही बोल्दा नकारात्मक सोच भएकाहरुको दिमागमा घरभित्रको ट्वाइलेट मात्र किन देखिन्छ ?, त्यही घरभित्रको लाइव्रेरी अनि पवित्र पुजा कोठालाई किन देख्नुहुन्न ? लाइव्रेरी अनि पुजा कोठाको वारेमा किन वर्णन गरेको सुनिदैन ? नेपाल सरकारले खाडी मुलुकहरुमा नेपाली महिला कामदारहरुलाई श्रम इजाजत नदिइराख्दा इजरायलको वन्द रोजगारी कुनै पनि अवस्थामा खुल्ला गर्न हदैसम्मको पहल जारी राखेको छ आखिर किन त ? यदि इजरायलको रोजगारी असुरक्षित हुन्थ्यो भने सरकारले किन इजरायलमा नेपाली महिला कामदारहरु पठाउन यति धेरै पहल गरेको छ त ? महिलाहरूको हकमा खाडी मुलुकहरुमात्र होइन युरोप अमेरिका लगायत अन्य विकशित मुलुकहरुको तुलनामा सुरक्षित गन्तव्य इजरायलको रोजगारीलाई यसरी धमिल्याउने अधिकार जो कसैलाई पनि रहदैन । इजरायल महिलाहरूको हकमा सुरक्षित गन्तव्य मात्र होईन राम्रो कमाई हुने विकसित राष्ट्र पनि हो । नेपाली समाजमा सिंचित महिला जनशक्तिले यस्तो मुलुकमा आर्थिकोपार्जन गर्ने अवसर प्राप्त गरेका छन्, यो मुलुकको आर्थिक उन्नतीको निम्ती अत्यन्तै सकारात्मक पक्ष हो । यस्तो अवस्थामा यसरी प्रवासीएका नेपाली नारीहरूको विषयमा तथानाम भ्रमको विज छरिदिएपछि आम नेपाली अभिभावकहरूले के सोच्लान् त ? आगामी दिनमा इजरायल आउऩ चाहनेहरूलाई कुन विश्वासले इजरायल पठाउलान् त उनीहरु ? एकातिक यसतर्फ गम्भिर भएर सोच्न वाध्य वनाएको छ भने अर्को तर्फ यी यस्ता पत्रकारको मुखुन्डोधारीहरु नेपाली महिलाहरुलाई फेरीपनि चुलोचौकामै सिमित राख्न क्रियाशिल छन् भन्ने कुरालाई प्रस्ट्याएको छ । कुरा रह्यो इजरालवासी आमाहरुको चरित्रको, लेखक महोदय, अझैपनि दोष नारीहरूमाथि थोपरेर आफु चोखिन खोज्नु कहांसम्म न्यायसंगत होला ? एक पटक गहिरिएर सोच्नुस् त ? तिनै पुरूषहरूको कारण महिलाहरू गलत वाटो रोज्न वाध्य भएका छन् । एउटी महिलालाई रण्डी, वेश्या जस्ता उपनाम दिईन्छ तर ती महिला कसको कारण रण्डी या वेश्या भएकी छे ? निर्विवाद भन्न सकिन्छ त्यो हो पुरूष ? “ इजरायल दिउँसो सुत्छ सायद, रातभर अनलाइनमा भेटिन्छन् मेरी र डलीहरू” तपाईको यो लाईन आफैमा अपुरो र तपाईसंगै प्रश्न सोधिरहेको छ ? के तपाई राती सुत्नुभयो ? तपाईको लेखको आशय के हो ? इजरायलमा हुने सम्पुर्ण नेपाली चेलीहरूलाई ‘मेरी र डलीहरू ‘ को उपनाम दिएर एकपटक नेपाली सभ्यता अनी परम्परा र संस्कारको उपहास त गर्नुभएन ? के हाम्रो संस्कार संस्कृतीले चेलीहरूलाई दिने इज्जत र सत्कार यसैगरी सिकाएको हो त ? के कथामा तपाईवाट सोधिएका असहज प्रश्नलाई नियाल्दै समाजले तपाईलाई असल पुरूषको संज्ञा दिन सक्ला ? त्यसैले इजरायल मात्र रातभर जाग्दो रहेनछ कतार पनि अनिदै ड्यूटी गर्दोरहेछ भन्ने कुरा नभुलिदिए लेख सान्दर्भिक वन्न सक्थ्यो होला । यहाँ लेखकको भनाईलाई मान्ने हो भने हिजोआज फेसवुक इजरायलमा रहेका नारीहरूले मात्र चलाउने रहेछन् क्यारे ? कुरो वुझ्नै गार्हो भयो । खाडी मुलुकमा रहेका नेपालीहरू दिन-रात सकिनसकी ड्यूटी गर्छन् । परिश्रम गर्दा गर्दा भ्याईभ्याई हुन्छ । यूरोप अमेरिकामा पनि काम नगरी कहाँ पैसा फल्छ र ? नेपालमा लोडसेडिङको मार वढेको वढ्यै छ । इजरायल हो जहाँ रहेका विदेशी कामदारहरू यो सुविधा निर्धक्क प्रयोग गर्न पाउछन्, दिनरात अनलाईनमा वस्न भ्याउछन् अनी फेसवुकमा फोटो अपलोड, स्ट्याटस अपडेट गरे भनेर ईष्या मात्र गरेर के गर्नु ? होईन त ? लेखक महोदय, कतारका तपाईका मित्रले इजरायललाई नयाँ ससुराली भनेको कुरा लेख्नुभयो उसो त कतारमा रहेका केटाहरूलाई इलरायवासी नेपालीहरूले के भन्छन् , एक त त्यो कुरा म यहाँ लेख्न असमर्थ छु । दोस्रो त्यस किसिमका कुराहरु लेखेर खाडी मुलुकहरुमा काम गर्ने लाखौं नेपाली दाजुभाईहरुको अपमान गर्न चाहान्न् । प्रसंग इन्टरनेटकै, भिडियो च्याट अनी व्ल्याकमेलिङ महिला पुरूष दुवैवाट भएका छन् । इजरायलमा रहेका नारीहरू भनेर संवोधन गर्ने मित्रलाई मेरो च्यालेन्ज हिम्मत छ भने आउनुहोस् म संग रातभर च्याट गर्नुहोस् । अनी फेरी लेख्नुहोस् इजरायलमा भएका “मेरी र डल्लीहरु”……??? लेखक महोदय, तपाईले लेख्नुभएको अर्को एक लाईन ‘लामो च्याटले तन र मनको तिर्खा जो जागेको थियो’ । जो पुरूष पात्र पहिलो पटक एक अपरिचित महिलासंग अनलाईनमा च्याट गर्दैछ उसलाई तन र मनको तिर्खा जाग्यो ? कस्तो भद्रभलाद्मी पुरूष तपाई, अनी लाजै नमानी सार्वजनिक रूपमा नारीहरूमाथि इज्जत गरेको कुरा खुलेर लेखिदिने ? यसले तपाईको मात्र होइन तपाईको कुलिन संस्कारलाई पनि प्रतिविम्वित गरेको छ । “इजरायलमा त नेपाली केटाहरूलाई त मोज छ रे नि ? महिना महिना दिनमा गर्लफ्रेन्ड फेरिन्छ भन्छन् त ? कि मैले गलत समाचार सुनें ?” यी हरफहरूवाट तपाईले इजरायलमा रहेका महिलाहरूलाई मात्र होईन पुरूषहरूलाई पनि धमिल्याउनु भयो । सवै पुरूष र सवै महिला उस्तै चरित्रका हुदैनन् भन्ने ध्रुव सत्यमाथि पनि धव्वा लगाईएको छ । यहाँ दाजुभाई, दिदिवहिनी, काका, मामा जस्ता पवित्र सम्वन्धहरूको पनि चरित्रहत्या गरिएको छ । आज प्रत्येक दिनजसो नेपालमा हुने गरेका यौन व्यावसाय, यौन शोषण र विभिन्न प्रलोभनमा हुने गरेका यौन विकृतीहरू समाचारका हेडलाईन वनिरहेका छन् । कलिला किशोरीहरूदेखि अर्धवैसेसम्म पेट पाल्नकै निम्ती होस् या छोराछोरी पाल्नकै लागि देह व्यापारमा लागेका छन् । खुलेआम जवानीको मोलमोलाई भईरहेको छ । गरिवीभित्रको आत्मविश्वास खोसिएको छ , ठुलावढाको हुकुमी साशनको अझै पनि अन्त्य भएको छैन । किन तपाई कलम चलाउनुहुन्न ती निमुखा , निर्दोष र विवशतामा जेलिएका नारी मनहरूको लागि ? अन्त्यमा लेखक महोदय, दोषारोपण नारीहरूमाथी मात्र थुपार्न छोडेर यसको भागिदार पुरूष पनि रहेको छ भन्ने कुरा नविर्सिदिए लेखकको कलमको प्रतिकार गर्नुपर्दैन थियो । इजरायलका रहेका नारीहरूले आफ्नो मात्र नभई सामाजिक जीवनस्तरलाई कतिसम्म माथि उठाउन सहयोग पुर्याएका छन्, जसले समाज र राष्ट्रलाई कतिसम्म फाईदा पुर्याएको छ भन्ने सकारात्मक पक्षहरूलाई ओझेलमा पारिनु हुदैन । सवैमा सकारात्मक सोच अनी प्रवासको वसाईसंगै आफ्नो जिम्मेवारी, कर्तव्य र विश्वासमा कसैले पनि तुषारापात नगरिदिए, सवैको आदर, सत्कार र सम्मान गर्न सकेमात्र समतामूलक समावेशी सामाजिक संरचनाको निर्माण हुन सक्छ । www.a1khabar.com
मोक्षान्तः काठमान्डू फिभर’, ‘फोसिल’ र ‘कोमा : अ पोलिटिकल सेक्स’बाट सम्मोहित पाठकका लागि कुमार नगरकोटीले नयाँ किताब ल्याएका छन्, ‘अक्षरगन्ज।’ यसलाई उनले ‘एन एन्थोलजी अफ ड्रिम्स, डायरिज् एन्ड डेथ’ भनेका छन्। नगरकोटीसँग शुक्रवारका लागि दीपक सापकोटाले गरेको कुराकानी-:
समाचार सार :
साहित्य लेखेर समाज परिर्वतन गर्छु भन्नु वाहियात हो। विनम्र मान्छेले त्यस्तो भन्नै सक्दैन।
मैले अर्काकी श्रीमतीसँग लामो समयसम्म यौनसम्बन्ध राखेँ। क्यान्सरपीडित पितालाई चाँडै मरून् भन्ने कामना गरेँ। म सुपर पापी हुँ।
लेखिएका ९० प्रतिशत पुस्तक त जलाउनसमेत योग्य छैनन्।
राजनीतिगमनभन्दा वेश्यागमन ब्युटिफुल कुरा हो। यसमा कसैलाई हानि छैन।
म आफैँलाई सोधिबस्छु– म किन यतिविधि अनौठो मानिस बनेको हुँला?
नयाँ किताब ‘अक्षरगन्ज’सँग तपाईंको अपेक्षा के छ?
म त्यस्तो अपेक्षा बोकिहिँड्ने जन्तु होइन। मेरा अघिल्ला किताब कला, दर्शन र रहस्यमा रुचि भएकाहरूका लागि हुँदो हो। ‘अक्षरगन्ज’चाहिँ मेरो साहित्यिक डिपार्चर हो। यसमा सो–कल्ड नगरकोटीले बिताएका प्रेमिल प्लस आध्यात्मिक क्षण, पर्सनल प्रसंग, कन्फेसन्सलाई सेयर गरिएको छ।
साहित्य लेखेर समाज परिर्वतन गर्छु भन्नु वाहियात हो। विनम्र मान्छेले त्यस्तो भन्नै सक्दैन।
मैले अर्काकी श्रीमतीसँग लामो समयसम्म यौनसम्बन्ध राखेँ। क्यान्सरपीडित पितालाई चाँडै मरून् भन्ने कामना गरेँ। म सुपर पापी हुँ।
लेखिएका ९० प्रतिशत पुस्तक त जलाउनसमेत योग्य छैनन्।
राजनीतिगमनभन्दा वेश्यागमन ब्युटिफुल कुरा हो। यसमा कसैलाई हानि छैन।
म आफैँलाई सोधिबस्छु– म किन यतिविधि अनौठो मानिस बनेको हुँला?
नयाँ किताब ‘अक्षरगन्ज’सँग तपाईंको अपेक्षा के छ?
म त्यस्तो अपेक्षा बोकिहिँड्ने जन्तु होइन। मेरा अघिल्ला किताब कला, दर्शन र रहस्यमा रुचि भएकाहरूका लागि हुँदो हो। ‘अक्षरगन्ज’चाहिँ मेरो साहित्यिक डिपार्चर हो। यसमा सो–कल्ड नगरकोटीले बिताएका प्रेमिल प्लस आध्यात्मिक क्षण, पर्सनल प्रसंग, कन्फेसन्सलाई सेयर गरिएको छ।
यसलाई नगरकोटीको आत्मकथा भन्न मिल्छ?
खासमा अक्षरगन्ज ‘ग्लिम्पसेज अफ लाइफ’ हो। र, मेरो आत्मस्वीकृतिका कच्चापदार्थ मिलेर बनेको एउटा प्याकेज हो। जीवनको आँखीझ्यालबाट चियाइएका/देखिएका स–साना चिजलाई पोर्ट्रे गरेको हुँ।
खासमा अक्षरगन्ज ‘ग्लिम्पसेज अफ लाइफ’ हो। र, मेरो आत्मस्वीकृतिका कच्चापदार्थ मिलेर बनेको एउटा प्याकेज हो। जीवनको आँखीझ्यालबाट चियाइएका/देखिएका स–साना चिजलाई पोर्ट्रे गरेको हुँ।
अक्षरगन्जलाई कुनै विधाअन्तर्गत राख्नुभएको छैन। किन यस्तो गर्नुभएको?
यो मेरो फ्यान्सी स्टाइल हो। डायरी लेख्नु मेरो सोख हो। घाटमा, गल्लीमा, जुनेली रातमा डायरी लेखिबस्थेँ। मेरा डायरीमा सपना, बाल्यकाल, युवाकाल प्रचुर मात्रामा छरिएका छन्। त्यसै पनि म विधाभञ्जकका रूपमा कुख्यात छु। र, यो किताब पनि कुनै एउटा विधा वा सीमामा बाँधिएको छैन। किताबको पात्र कुनै सार्वभौम थट्समा छैन। यो किताब एउटा आउटसाइडरको आत्मखोज हो।
यो मेरो फ्यान्सी स्टाइल हो। डायरी लेख्नु मेरो सोख हो। घाटमा, गल्लीमा, जुनेली रातमा डायरी लेखिबस्थेँ। मेरा डायरीमा सपना, बाल्यकाल, युवाकाल प्रचुर मात्रामा छरिएका छन्। त्यसै पनि म विधाभञ्जकका रूपमा कुख्यात छु। र, यो किताब पनि कुनै एउटा विधा वा सीमामा बाँधिएको छैन। किताबको पात्र कुनै सार्वभौम थट्समा छैन। यो किताब एउटा आउटसाइडरको आत्मखोज हो।
कुनै विचार नभएको पनि मान्छे हुन्छ र?
म यहाँ विचारको होइन, विचारधाराको, स्कुल अफ थट्सको कुरा गर्र्दैछु। मेरो कुनै स्पेसिफिक विचारधारा छैन। कुनै पनि मान्छे एउटै विचारधारामा सधैँभरि रहिरहन सक्दैन। यसो हुँदा उसमा क्रिएटिभिटी रहँदैन। मार्क्सिजम नै भनौँ न, यस थट्समा लागेको मान्छे सधैँ मार्क्सवादी कसरी हुनसक्छ? खासमा मेन्टल जर्नी एउटा इभोलुसन पनि हो। झन् प्रगतिशीलता त एउटै चेनमा रहिरहनै सक्दैन।
म यहाँ विचारको होइन, विचारधाराको, स्कुल अफ थट्सको कुरा गर्र्दैछु। मेरो कुनै स्पेसिफिक विचारधारा छैन। कुनै पनि मान्छे एउटै विचारधारामा सधैँभरि रहिरहन सक्दैन। यसो हुँदा उसमा क्रिएटिभिटी रहँदैन। मार्क्सिजम नै भनौँ न, यस थट्समा लागेको मान्छे सधैँ मार्क्सवादी कसरी हुनसक्छ? खासमा मेन्टल जर्नी एउटा इभोलुसन पनि हो। झन् प्रगतिशीलता त एउटै चेनमा रहिरहनै सक्दैन।
नेपाली कथामा नयाँ ट्रेन्ड ल्याउनुभयो नि?
समीक्षक, समालोचक वा आलोचक नगरकोटीले कथालेखनको परम्परा डिस्ट्रोय गर्योि भन्छन्। आई डन्ट केयर! परम्परा भत्काउनु वा परम्परालाई नमान्नु मेरो रुचिको विषय होइन। परम्परा भत्कियो कि भत्किएन, हू केयर्स?
समीक्षक, समालोचक वा आलोचक नगरकोटीले कथालेखनको परम्परा डिस्ट्रोय गर्योि भन्छन्। आई डन्ट केयर! परम्परा भत्काउनु वा परम्परालाई नमान्नु मेरो रुचिको विषय होइन। परम्परा भत्कियो कि भत्किएन, हू केयर्स?
‘अक्षरगन्ज’मा सपनाको निकै कुरा गर्नुहुन्छ। भनिदिनुस् न सपनाको रङ कस्तो हुन्छ?
सपना बेरंगी हुन्छ तर मान्छे रंगीचंगी। उसका अनगिन्ती इच्छा, रुचि र लगाव हुन्छन्। बरु ऊ बेरंगी सपनालाई कसरी रंगिन बनाउने भन्ने खोजमा हुन्छ।
सपना बेरंगी हुन्छ तर मान्छे रंगीचंगी। उसका अनगिन्ती इच्छा, रुचि र लगाव हुन्छन्। बरु ऊ बेरंगी सपनालाई कसरी रंगिन बनाउने भन्ने खोजमा हुन्छ।
सपना नभएको मान्छे हुन्छ?
सपना नभएको त डेड म्यान हो। सपना जहाँ टुंगिन्छ, त्यो मानिसको अन्त्य नै हो।
सपना नभएको त डेड म्यान हो। सपना जहाँ टुंगिन्छ, त्यो मानिसको अन्त्य नै हो।
त्यसो भए तपाईंका सपना के थिए?
कुरा यहीँनेर छ। मेरो जीवनशैली विचित्रको छ। मलाई अस्तित्वमा भएका विविध रङ मन पर्छन्। म आफ्नो जीवनका प्रसंगमा पेन्टरले जस्तै रङ पोत्दै हिँड्छु। अहिले पनि मेरा ठ्याक्कै यही र यस्तै भन्ने सपना छैन। म आनन्दपूर्वक बाँच्न चाहन्छु।
कुरा यहीँनेर छ। मेरो जीवनशैली विचित्रको छ। मलाई अस्तित्वमा भएका विविध रङ मन पर्छन्। म आफ्नो जीवनका प्रसंगमा पेन्टरले जस्तै रङ पोत्दै हिँड्छु। अहिले पनि मेरा ठ्याक्कै यही र यस्तै भन्ने सपना छैन। म आनन्दपूर्वक बाँच्न चाहन्छु।
त्यसो भए तपाईं ‘डेड म्यान’ हो त?
मैले त्यस अर्थमा भनेको होइन। सपना त छ नि, बाँच्ने सपना। आनन्दको खोज हो मेरो। सोकल्ड सत्य र मुक्तिको खोज होइन। पेन्टिङ हेरेर, सुन्दर कविता पढेर, प्रेम गरेर, राम्रा मान्छे भेटेर बाँच्न सकिन्छ। आई एम द कलेक्टर अफ स्क्याटर्ड ड्रिम्स।
मैले त्यस अर्थमा भनेको होइन। सपना त छ नि, बाँच्ने सपना। आनन्दको खोज हो मेरो। सोकल्ड सत्य र मुक्तिको खोज होइन। पेन्टिङ हेरेर, सुन्दर कविता पढेर, प्रेम गरेर, राम्रा मान्छे भेटेर बाँच्न सकिन्छ। आई एम द कलेक्टर अफ स्क्याटर्ड ड्रिम्स।
साहित्य त सुन्दर समाज निर्माणका लागि लेख्ने होइन र?
यो सब बकम्फुसे कुरा हो। साहित्य लेखेर समाज परिर्वतन गर्छु भन्नु वाहियात हो। विनम्र मान्छेले त्यस्तो भन्नै सक्दैन।
यो सब बकम्फुसे कुरा हो। साहित्य लेखेर समाज परिर्वतन गर्छु भन्नु वाहियात हो। विनम्र मान्छेले त्यस्तो भन्नै सक्दैन।
तपाईंले लेखिरहेका टेक्स्टले नेपाली समाजलाई के दिन्छ?
साहित्य आनन्दमार्ग हो। मैले लेखेका टेक्स्टले तपाईंलाई आनन्द दियो भने त्यही मेरो सन्तुष्टि हो।
साहित्य आनन्दमार्ग हो। मैले लेखेका टेक्स्टले तपाईंलाई आनन्द दियो भने त्यही मेरो सन्तुष्टि हो।
तपाईं कस्तो लेखिरहनुभएको छ? बेजोड, झुर वा वाहियात?
खासमा म वाहियात लेखिरहेको छु। म कहिलेकाहीँ महिनौँसम्म केही लेख्दिनँ, वा भनौँ लेख्नै सक्दिनँ/आउँदैन। मलाई कहिलेकाहीँ लाग्छ, मैले साह्रै झुर लेखिरहेको छु।
खासमा म वाहियात लेखिरहेको छु। म कहिलेकाहीँ महिनौँसम्म केही लेख्दिनँ, वा भनौँ लेख्नै सक्दिनँ/आउँदैन। मलाई कहिलेकाहीँ लाग्छ, मैले साह्रै झुर लेखिरहेको छु।
‘अक्षरगन्ज’को ‘पहेँलो स्वेटर’ नामक टेक्स्टमा पहिलो प्रेमबारे लेख्नुभएको छ। अर्काकी पत्नीसँग लामो समय यौनसम्बन्धमा लिप्त देखिनुहुन्छ। त्यस्तो परस्त्रीगमन, प्रेमजस्तो पर्सनल कुरा सुनाउनु कत्तिको उपयुक्त हो?
उपयुक्त/अनुपयुक्त भन्ने कुरा नै हुँदैन। त्यो लेखनको एउटा प्रक्रिया हो। त्यो एउटा म्याटर हो। कतिपय मजस्ता मानिस होलान्, जसले मैले जस्तो एक्स्ट्रा म्यारिटल धन्दा चलाएका छन्। त्यस्ता कुरा उनीहरू आफ्नो जीवनसँग रिलेट गर्छन्। एक्सपिरियन्स सेयरिङ पनि हो लेखन। खतरा काम गरेँ भन्ने कुनै पनि भ्रम मसँग छैन।
उपयुक्त/अनुपयुक्त भन्ने कुरा नै हुँदैन। त्यो लेखनको एउटा प्रक्रिया हो। त्यो एउटा म्याटर हो। कतिपय मजस्ता मानिस होलान्, जसले मैले जस्तो एक्स्ट्रा म्यारिटल धन्दा चलाएका छन्। त्यस्ता कुरा उनीहरू आफ्नो जीवनसँग रिलेट गर्छन्। एक्सपिरियन्स सेयरिङ पनि हो लेखन। खतरा काम गरेँ भन्ने कुनै पनि भ्रम मसँग छैन।
प्रेम, यौनका कुरा अरूलाई सुनाउनु नै किन जरुरी छ? त्यसले प्रेमिकामाथि सम्मान हुन्छ त?
अरूलाई सुनाउने/नसुनाउने आफ्नो स्वतन्त्रता हो। त्यस्ता हिडेन ट्रेजर अरूलाई नसुनाए पनि फरक पर्दैन। त्यो आफ्नो इच्छाको कुरा हो। सम्मानभन्दा सुन्दर शब्द त प्रेम नै हो नि। त्यो एउटा मेमोरी हो। सम्मान भयो/भएन, त्यो सेकेन्डरी कुरा हो।
अरूलाई सुनाउने/नसुनाउने आफ्नो स्वतन्त्रता हो। त्यस्ता हिडेन ट्रेजर अरूलाई नसुनाए पनि फरक पर्दैन। त्यो आफ्नो इच्छाको कुरा हो। सम्मानभन्दा सुन्दर शब्द त प्रेम नै हो नि। त्यो एउटा मेमोरी हो। सम्मान भयो/भएन, त्यो सेकेन्डरी कुरा हो।
‘अक्षरगन्ज’मा मृत्युबारे, घाटबारे खूब चर्चा/परिचर्चा गरिरहनुहुन्छ। मृत्युलाई अनुभव गर्नु कति आवश्यक छ?
एभ्री मोमेन्ट डेथ इज विद् यू। हामीले महसुस नगरेका मात्र हौँ। के थाहा, मृत्यु कुन बेला उपस्थित हुन्छ? उज्यालो अन्धकारको अप्सन हो। झ्यार्र बत्ती बाल्दा अन्धकार हट्ने होइन। अन्धकार त त्यहाँ पहिलेदेखि नै छ। त्यस्तै झयार्र बलेको बत्ती हो मृत्यु। जब मृत्यु आफूसँगै छ भन्ने बोध हुन्छ। अनि, मात्र मृत्यु आउँछ।
एभ्री मोमेन्ट डेथ इज विद् यू। हामीले महसुस नगरेका मात्र हौँ। के थाहा, मृत्यु कुन बेला उपस्थित हुन्छ? उज्यालो अन्धकारको अप्सन हो। झ्यार्र बत्ती बाल्दा अन्धकार हट्ने होइन। अन्धकार त त्यहाँ पहिलेदेखि नै छ। त्यस्तै झयार्र बलेको बत्ती हो मृत्यु। जब मृत्यु आफूसँगै छ भन्ने बोध हुन्छ। अनि, मात्र मृत्यु आउँछ।
पुराना डायरी हेर्दा तपाईंले कुनै बेला थुप्रै कविता लेख्नुभएको रहेछ। कविता लेख्न छोड्नुभएको हो?
कविता मेरो फस्ट लभ हो। कथासँग घरजम गरेँ। गजलसँग डिभोर्स गरेँ। कथा, निबन्धमा कवितासँग डेटिङ चलिरहेकै छ।
कविता मेरो फस्ट लभ हो। कथासँग घरजम गरेँ। गजलसँग डिभोर्स गरेँ। कथा, निबन्धमा कवितासँग डेटिङ चलिरहेकै छ।
लेखकहरू अरूलाई उपदेश दिन्छन् र आफू पालना गर्दैनन् नि?
अरूको ठेक्का म लिन्नँ। म कहिल्यै कसैलाई उपदेश दिन सक्दिनँ। मेरो विद्यार्थीलाई पनि चुरोट नखाऊ, वेश्यालय नजाऊ म भन्दिनँ। उसलाई मन लागेको कुरा गरोस्, जीवन अनुभूत गरोस्।
अरूको ठेक्का म लिन्नँ। म कहिल्यै कसैलाई उपदेश दिन सक्दिनँ। मेरो विद्यार्थीलाई पनि चुरोट नखाऊ, वेश्यालय नजाऊ म भन्दिनँ। उसलाई मन लागेको कुरा गरोस्, जीवन अनुभूत गरोस्।
समाजले गर्नु हुन्न भनेका कुरा तपाईं गर्नुहुन्छ। अरुको जाँच दिन जानुहुन्छ। यो नैतिक पतन होइन र?
लेखनमा मलाई नैतिक रूपमा पतित हुनु नै प्रिय छ। यस्तै कुरा लेख्नुमा म आनन्द अनुभव गर्छु। घटा गणेशको जाँच दिन जानु मेरो अति भावुक प्रेम हो। मलाई डबल स्ट्यान्डर्ड मन पर्दैन। चिरिच्याट्ट परेका मानिसका कुराले म विकर्षित हुन्छु। हू केयर्स अबाउट नैतिकता?
लेखनमा मलाई नैतिक रूपमा पतित हुनु नै प्रिय छ। यस्तै कुरा लेख्नुमा म आनन्द अनुभव गर्छु। घटा गणेशको जाँच दिन जानु मेरो अति भावुक प्रेम हो। मलाई डबल स्ट्यान्डर्ड मन पर्दैन। चिरिच्याट्ट परेका मानिसका कुराले म विकर्षित हुन्छु। हू केयर्स अबाउट नैतिकता?
तपाईंले गरेका केही पाप बताइदिनुस्, जसले नैतिक रूपमा, सामाजिक रूपमा तपाईंलाई पतन भएको देखाओस्।
पाप नं १- मेरो पहिलो यौन सम्बन्ध वेश्यासँग भयो।
पाप नं २- मैले अर्काकी श्रीमतीसँग लामो समयसम्म यौनसम्बन्ध राखेँ।
पाप नं ३- एउटी महिलासँग मैले काउलीबारीमा सम्भोग गरेँ। ती महिला कल गर्ल पनि होइनन्। कहिल्यै नदेखेकी ती महिलासँग पहिलो भेटमै यौनसम्बन्ध राख्नु कुनै पनि हालतमा सुन्दर कुरा होइन।
पाप नं ४- मैले क्यान्सरपीडित पितालाई चाँडै मरून् भन्ने कामना गरेँ। उनी आजै मरे हुन्थ्यो भनिबसेँ। आई वाज इन लभ विद माई फादर। त्यो मेरो सदिच्छा थियो।
पाप नं ५- ‘अक्षरगन्ज’को एउटा निबन्धमा गिद्धराम चौधरी भन्ने पात्र छ। उसले गरेको पवित्र यौनकर्मबारे मैले अरूलाई लगाइदिएको पोलले उसले भयंकर पिटाइ खायो, सामाजिक अपहेलना बेहोर्यो र आत्महत्या गर्यो। मलाई सधैँ लागिरहन्छ, मैले उसको पोल नलगाइदिएको भए उसले आत्महत्या गर्ने थिएन।
यस्ता पाप अरू पनि छन्। यस हिसाबले म सुपर पापी हुँ।
पाप नं १- मेरो पहिलो यौन सम्बन्ध वेश्यासँग भयो।
पाप नं २- मैले अर्काकी श्रीमतीसँग लामो समयसम्म यौनसम्बन्ध राखेँ।
पाप नं ३- एउटी महिलासँग मैले काउलीबारीमा सम्भोग गरेँ। ती महिला कल गर्ल पनि होइनन्। कहिल्यै नदेखेकी ती महिलासँग पहिलो भेटमै यौनसम्बन्ध राख्नु कुनै पनि हालतमा सुन्दर कुरा होइन।
पाप नं ४- मैले क्यान्सरपीडित पितालाई चाँडै मरून् भन्ने कामना गरेँ। उनी आजै मरे हुन्थ्यो भनिबसेँ। आई वाज इन लभ विद माई फादर। त्यो मेरो सदिच्छा थियो।
पाप नं ५- ‘अक्षरगन्ज’को एउटा निबन्धमा गिद्धराम चौधरी भन्ने पात्र छ। उसले गरेको पवित्र यौनकर्मबारे मैले अरूलाई लगाइदिएको पोलले उसले भयंकर पिटाइ खायो, सामाजिक अपहेलना बेहोर्यो र आत्महत्या गर्यो। मलाई सधैँ लागिरहन्छ, मैले उसको पोल नलगाइदिएको भए उसले आत्महत्या गर्ने थिएन।
यस्ता पाप अरू पनि छन्। यस हिसाबले म सुपर पापी हुँ।
मेरो लामो सङ्गतले भन्छ, कुमार नगरकोटी अलिकति एब्सर्ड, बौलाहा किसिमको मान्छे। असामान्य मान्छे। अब फकिर भएर हिँड्ने सम्भावना कति छ? कि क्रूर वा सेक्स मेनिएक हुने सम्भावना छ?
क्रूर वा सेक्स मेनिएक हुनुभन्दा लेखक हुनु पो ठीक होला। जोगी हुने सम्भावना चाहिँ छ। सेक्स मेनिएक कसरी हुनु म? आफ्नै श्रीमतीसँग सम्भोग नगरेको त महिनौँ भइसक्यो। म विरक्त भएको होइन तर रक्सी र सम्भोगप्रति मोहभंग चाहिँ पक्कै भएको हो। आई वन्डर, सबै कुरा डिट्याच्ड हुँदै गइरहेका छन्।
क्रूर वा सेक्स मेनिएक हुनुभन्दा लेखक हुनु पो ठीक होला। जोगी हुने सम्भावना चाहिँ छ। सेक्स मेनिएक कसरी हुनु म? आफ्नै श्रीमतीसँग सम्भोग नगरेको त महिनौँ भइसक्यो। म विरक्त भएको होइन तर रक्सी र सम्भोगप्रति मोहभंग चाहिँ पक्कै भएको हो। आई वन्डर, सबै कुरा डिट्याच्ड हुँदै गइरहेका छन्।
‘सम्भोग, ओछ्यान र पुस्तक’ निबन्धमा यौनबारे लेख्नुभएको छ। सम्भोगको लागि उपयुक्त स्थान कुन होला?
शौचालय, ओछ्यान वा काउलीबारी, जहाँ गरे पनि सम्भोग निकै पवित्र कुरा हो। मान्छेको मानसिकता मात्र अपवित्र हो, यौन अपवित्र कुरा होइन।
शौचालय, ओछ्यान वा काउलीबारी, जहाँ गरे पनि सम्भोग निकै पवित्र कुरा हो। मान्छेको मानसिकता मात्र अपवित्र हो, यौन अपवित्र कुरा होइन।
‘अक्षरगन्ज’मा तपाईं गैरमानिसजस्तो देखिनुहुन्छ। खासमा कुरा के हो?
म लामो समय होस्टेल बसेँ। सानोमा आमासँग पनि बस्न पाइनँ। मेरो कसैप्रति अट्याचमेन्ट नै छैन। मेरा कोही पनि सरकारी जागिरे साथी छैनन्। श्रीमतीप्रति, परिवारप्रति मेरो कुनै किसिमको अपेक्षा छैन। न त्यस्तो कर्तव्यबोध नै छ। यो एक किसिमको पागलपन नै हो। म आफैँलाई सोधिबस्छु– म किन यतिविधि अनौठो मानिस बनेको हुँला? आई लभ लन्लिनेस। म गैरमानिस नै हुँ।
म लामो समय होस्टेल बसेँ। सानोमा आमासँग पनि बस्न पाइनँ। मेरो कसैप्रति अट्याचमेन्ट नै छैन। मेरा कोही पनि सरकारी जागिरे साथी छैनन्। श्रीमतीप्रति, परिवारप्रति मेरो कुनै किसिमको अपेक्षा छैन। न त्यस्तो कर्तव्यबोध नै छ। यो एक किसिमको पागलपन नै हो। म आफैँलाई सोधिबस्छु– म किन यतिविधि अनौठो मानिस बनेको हुँला? आई लभ लन्लिनेस। म गैरमानिस नै हुँ।
‘मृत्युको अन्तरिम इच्छा’मा तपाईं राति आफ्ना प्रिय पुस्तक जलाएर उज्यालो बनाउनुहुन्छ। यो जीवनविरोधी, ज्ञानविरोधी कुरा भएन र?
किताबले ज्ञान दिन्छ, उज्यालो दिन्छ। मैले ‘मुनामदन’, ‘वार एन्ड पिस’जस्ता क्लासिक किताब जलाएँ। अँध्यारोमा किताबले आफू जलेर मलाई उज्यालो बाटो देखायो। त्यसैले किताब उज्यालोको स्रोत हो। यसमा कुनै जीवनविरोधी, ज्ञानविरोधी कुरो छैन। लेखिएका ९० प्रतिशत पुस्तक त जलाउनसमेत योग्य छैनन्।
किताबले ज्ञान दिन्छ, उज्यालो दिन्छ। मैले ‘मुनामदन’, ‘वार एन्ड पिस’जस्ता क्लासिक किताब जलाएँ। अँध्यारोमा किताबले आफू जलेर मलाई उज्यालो बाटो देखायो। त्यसैले किताब उज्यालोको स्रोत हो। यसमा कुनै जीवनविरोधी, ज्ञानविरोधी कुरो छैन। लेखिएका ९० प्रतिशत पुस्तक त जलाउनसमेत योग्य छैनन्।
तपाईंलाई लेखनमा अजर, अमर हुने विश्वास छ?
अजर–अमर हुने कुनै पनि अपवित्र इच्छा अहिलेसम्म छैन। मैले लेखेर के–के न गरेँ भन्ने पनि छैन। मेरा सबै किताब जलाइदिए हुन्छ। आफ्ना कुनै रचनाप्रति, कृतिप्रति मलाई कुनै मोह छैन। मेरा किताब जलाएर नेपाली साहित्यलाई कुनै एंगलबाट पनि घाटा हुँदैन।
अजर–अमर हुने कुनै पनि अपवित्र इच्छा अहिलेसम्म छैन। मैले लेखेर के–के न गरेँ भन्ने पनि छैन। मेरा सबै किताब जलाइदिए हुन्छ। आफ्ना कुनै रचनाप्रति, कृतिप्रति मलाई कुनै मोह छैन। मेरा किताब जलाएर नेपाली साहित्यलाई कुनै एंगलबाट पनि घाटा हुँदैन।
स्त्रीबारे पनि खूब लेख्नुहुन्छ। स्त्रीका खास मन पर्ने अंग के हुन्? स्त्री के कुराले सुन्दर हुन्छन्?
स्त्रीको सबैभन्दा मन पर्ने, हेरिरहन मन लाग्ने एउटा अंग नाइटो हो। नाइटोमा सेक्स अपिल बढी देख्छु। सेक्सका बेला म नाइटोमै बढी किस गर्छु। रहस्यमयी, एडभेन्चर रुचाउने, अलिकति छोपिएको ग्रे कलर भएको स्त्री बढी सुन्दर हुन्छ। यस्ता नेपाली स्त्री मैले देखेको छैन। प्लास्टिक वा गुडियाजस्तो सुन्दरता भएका स्त्री मलाई मन पर्दैन। रहस्यमय भनिएको ईश्वर छैन, स्त्री रहस्यमयी छन्।
स्त्रीको सबैभन्दा मन पर्ने, हेरिरहन मन लाग्ने एउटा अंग नाइटो हो। नाइटोमा सेक्स अपिल बढी देख्छु। सेक्सका बेला म नाइटोमै बढी किस गर्छु। रहस्यमयी, एडभेन्चर रुचाउने, अलिकति छोपिएको ग्रे कलर भएको स्त्री बढी सुन्दर हुन्छ। यस्ता नेपाली स्त्री मैले देखेको छैन। प्लास्टिक वा गुडियाजस्तो सुन्दरता भएका स्त्री मलाई मन पर्दैन। रहस्यमय भनिएको ईश्वर छैन, स्त्री रहस्यमयी छन्।
वेश्यागमन ठीक कि राजनीतिगमन ठीक?
राजनीतिगमनभन्दा वेश्यागमन ब्युटिफुल कुरा हो। विश्वविद्यालयका शिक्षाशास्त्रीहरू शिक्षासँग, राजनीतिज्ञहरू देशसँग सम्भोग गरिरहेका छन्। त्यसैले वेश्यागमन धेरै ठीक। यसमा कसैलाई हानि छैन।
राजनीतिगमनभन्दा वेश्यागमन ब्युटिफुल कुरा हो। विश्वविद्यालयका शिक्षाशास्त्रीहरू शिक्षासँग, राजनीतिज्ञहरू देशसँग सम्भोग गरिरहेका छन्। त्यसैले वेश्यागमन धेरै ठीक। यसमा कसैलाई हानि छैन।
तपाईंका अरू किताबभन्दा ‘अक्षरगन्ज’ कुन हिसाबले फरक छ?
यस किताबको नाम नेपालीमा छ। यो शब्दलाई म निकै प्रेम गर्छु। यसमा म दिवंगत लेखकहरूसँग संवाद गर्छु। ‘अक्षरगन्ज’ मेरो स्वैरकल्पनाको संसार हो। मेरो संसारमा लेखक, कलाकार मृत्युपछि स्वर्ग, नर्क जाँदैनन्। उनीहरू ‘अक्षरगन्ज’मा जान्छन्।
यस किताबको नाम नेपालीमा छ। यो शब्दलाई म निकै प्रेम गर्छु। यसमा म दिवंगत लेखकहरूसँग संवाद गर्छु। ‘अक्षरगन्ज’ मेरो स्वैरकल्पनाको संसार हो। मेरो संसारमा लेखक, कलाकार मृत्युपछि स्वर्ग, नर्क जाँदैनन्। उनीहरू ‘अक्षरगन्ज’मा जान्छन्।
‘अक्षरगन्ज’को क्रमसंख्या नै तपार्इंले ‘पेग’मा राख्नुभएको छ। १ पेगदेखि ३० पेगसम्म। के हो यस्तो?
दारुवाला र पेगप्रति मेरो सम्मान छ। पेजभन्दा पेग ठीक हो।स्रोत :नागरिक न्युज
दारुवाला र पेगप्रति मेरो सम्मान छ। पेजभन्दा पेग ठीक हो।स्रोत :नागरिक न्युज
नारी भएर जन्मनु सँधै घाटाको कुरा मात्रै नहुन सक्छ । नारीले जन्मसँगै केही सहुलियत पनि पाएकी छे जसले उसलाई पुरुष भन्दा पनि केही बलियो बनाएको छ ।
नारी सौन्दर्य पनि ती सहुलियत मध्येको एक हो । मलाई पुरुषको कुन चाहीँ कुरा नारीलाई सुन्दर लाग्छ भन्ने थाहा छैन ।तर नारीको हरेक कुरा पुरुषलाई सुन्दर लाग्छ । जस्तै कुरुप नारी भएपनि ऊ नारी हुनु नै सुन्दर हुन्छ । एक पटक हाम्रा केही साथीहरु एक होटलमा काम गर्ने काली केटीका पछि लागेका थिए, जो देख्नमा कत्ति राम्री थिइन । तर पनि उनीहरुले उसमा खै के देखेका थिए ! उसलाई रिझाउनका लागि मरिहत्ते गरेर लागिरहेका हुन्थे ।
जेडी स्यालिंगरद्वारा रचित सुप्रसिद्ध उपन्यास ‘द क्याचर इन द राइ’ को प्रमुख पात्र होल्डेन काउलीफिल्डले भनेका छन्ः“द्याट्स द थिंग अबाउट गल्र्स । एव्रीटाइम दे डु समथिं प्रीटी, इभन इफ दे आ’नट मच टु लुक एयाट, ओ’ इभन इफ देआ’ सर्ट अफ स्ट्युपिड, यू फल हाफ इन लव वीथ देम, एण्ड देन यू नेभ’ नो ह्वे द हेल यु आ’ (केटीहरुको बारेमो त्यही कुरा हो । हरेकपटक तिनीहरुले केही सुन्दर गर्छन्, उनीहरु देख्नमा सुन्दर नभएपनि वा उनीहरुले कुनै मुर्खतापूर्ण काम गरेपनि तिमी उनीहरुप्रति आधा प्रेममा पर्छौ र त्यसपछि तिमी यो पनि भुल्न पुग्छौ कि तिमी कहाँ छौ )।” यीनै कुराहरुले मलाई विश्वास गर्न मन लाग्छ कि नारी हुनु नै सुन्दर हुनु हो । तर सायद धेरै कम नारीले यो कुरा बुझेका छन् । उनीहरु अझै पनि आइलाइनर र कसिला पोसाकले उनीहरुको सुन्दरता वृद्धि गर्छ भन्ने सोच्छन् । सुन्दरता बाहेक पनि उसले एक अर्को तागत पाएकी छे ः त्यो हो उसका आँशु । सानो दुःख पर्ने वित्तिकै खै कुन चाहिं बटन थिच्छन् उनीहरुले उनका आँखाहरु तप्प तप्प गरेर चुहि हाल्छन् ।कतिपय बेला त ती आँशु नियोजित पनि लाग्छन् । जस्तै विवाहको बेला बेहुली डोली चढ्न लाग्दा अघि पछि हाँसीरहेको भए पनि आँखा तुक्र्याइहाल्छे नारीले । राम्रै नाटक मञ्चन हुन्छ त्यो बेला । छोरीसँग छुट्टिदाको पीडा त बाबुसँग पनि हुँदो हो तर उसले त्यो पोख्नलाई आँशुको शाहरा लिन पाउँदैन । किनभने आँशुहरुका एकाधिकारी भनेको महिला हुन् । उनीहरुलाई मात्र अधिकार छ जतिबेला चाह्यो त्यतिबेला आँखाबाट आँशु चुहाउने । यदि कुनै बाबुले विवहाका बेला आँशु चुहाइहाल्यो भने उसलाई तिनै भावुक भनाउँदा नारीहरुले खिसी गर्न सुरु गर्छन् । उसलाई, “के आइमाइको जस्तो रोएको ” भनेर उल्ल्याउन पछि पर्दैनन् । मानौ पुरुषका लागि भावुक हुने र आँशु झार्नु कुनै अपराध होस् । यदि पुरुषले आँशु झार्नु नपर्दो हो र उनीहरुलाई रुने मन नलाग्दो हो त उनका आँशुका ग्रन्थी नै हुने थिएनन् नि ! अनि एकान्तमै भए पनि चोटपर्दा ती चुहिने थिएनन् ।
पुरुषलाई सानै देखि भावुकताबाट टाढा राखिन्छ । भावुक हुनु नारीको गुण मानिन्छ । पुरुषलाई सानै देखि कठोर हुने तालिम दिइन्छ । मानौ अगाडिको जीवनमा उसको भावुकताको कुनै काम छैन । उसको नियती भनेको संवेदनहीन जीवन गुजार्नु हो । वालकले आमासँग धेरै समय विताउँछ । अनि आमा स्वयं नारी भएर पनि आफ्नो छोरोलाई कठोर हृदयी बनाउन तत्पर हुन्छिन् । पछि उनकै बुहारी (?!) (छोराकी प्रेमीका) हरु उनको छोरोसँग ‘तिमी किन यति कठोर भन त ?’ भनेर प्रश्नहरु तेस्र्याउलान् भन्ने कुरा के आमाहरुलाई ज्ञात हुँदैन र ? सानो छँदा चोटपटक लाग्दा पनि “केटा मान्छेलाई केही हुँदैन” भनिन्छ । रुनु भनेको आइमाइ हुनु हो त्यसैले रुनु हुँदैन भन्ने तालिम दिइन्छ । उसले सानै देखि आफ्ना आँशुहरु पिउन जान्दछ । उसका आँशुहरु आँखाबाट बाहिर नभएर भित्र बहन्छन् । अनि थुकसँगै मिसिएर घुट्कीँदै उदरसम्म पुग्छन् । ती आँशुहरु त्यस्तै नियती लिएर आएका हुन्छन् । त्यसैले त नारी हरु रुँदा पुरुषहरु थुक निल्छन् । त्यो तिनले प्रतिपादन गरेको रुने नयाँ तरिका हो(?!) । तर नारी हुनु केही सहुलियत पाउनु पनि हुन्छ । उसले कमसे कम आफुलाई चोट परेको बेलामा आँशु झारेर त्यसको अभिव्यक्ति दिन सक्छे । उसका आँशुमा कस्तो ताकत छ भने, ती आँशुको भरमा जस्ता सुकै पहलवान पनि हायल कायल हुन्छन् । भन्छन् नारीका आँशुले युद्धका लागि उठेका तरवारमा समेत खिया लगाउने ताकत बोकेको हुन्छ रे ! नारीको आँशुको मोल पनि निकै महँगो हुन्छ । पुराणकै कुरा गर्दा द्रोपदीका आँशुको तिरो भीमले दुश्सासनको छातिको खुनले तिरे । वाह! कति महँगो आँशु । हाम्रा आँशुको तिरो कसैले यसरी तिरेको उदहारण छ ? राजकुमारी अम्बाको आँशुको तिरो भीष्मपितामहले अर्जुनका बाणले बनाएको शैय्यामा सुतेर तिरे । नत्र उनलाई त्यसरी बाणका शैय्यामा सुताउने कसको तागत ? कुन्तीको आँशुको तिरो कर्णले जीवनभर आफुलाई सूतपुत्र भन्ने लांछना विना प्रतिकार सहेर तिरे । हेलनका आँशुको तिरो ट्रोय राज्यले आफू तहसनहस भएर ति¥यो (हेलन नामक सुन्दरीको लाग्दा भएको युद्धमा ट्रोय राज्य पूर्ण रुपमा ध्वस्त भएको थियो) । शाजहाँले आफु बन्दि भएरै पनि मुम्ताजको आँशुको मोल चुकाए (ताजमहल बनाउँदा राजकीय खजाना रित्याएको भनेर साजहाँका छोराले उनलाई बन्दि बनाएर आफू गद्दि आरोहण गरेका थिए) । राजा प्रताप मल्लले आफ्नी रानीको आँशुको मोल रानीपोखरी निर्माण गरेर चुकाए । हाम्रा गाउँघरका माने, हर्के, विर्खे, आदिले परदेशमा जीवन काटेर, घरबाट अलग्गीएर, दाजुभाइसँग लडेर, आदिआदि गरेर आफ्नी स्वास्नीका आँशुको तिरो तिरे । साँच्चिकै बलियो हुन्छ नारीका आँशु । जस्तै मै हुँ भन्नेलाई पनि गलाउँछ तिनले । मैले पुरुष रोएको पनि सुनेको देखेको छु । तर ती रुवाइले नारीको हृदय कठोर बनाएको पाएको छु । उनीहरु पग्लिनाको सट्टा चिसिएको सुनेको छु । उनीहरुलाई लाग्दो हो यो रुन्चेले के मेरो उद्धार गर्ला ? ‘पानी मरुवाको पत्नि हुनु भन्दा त वीरको विधवा हुनु स्वीकार्य छ’ भन्ने जस्तो उद्गारहरु हामीले नसुनेको हाइनौं । नारीको आँशुले भने त्यत्रो विधि कार्य सम्पन्न गर्न सक्ने अनि पुरुषको आँशुले चाहिं पुरुषलाई नै कलंकित बनाउने ! यो कस्तो अन्याय ?
एउटा वास्तिविक घटना बताउँछु । कुरा के भयो भने परीक्षाको बेला एक जना शिक्षकले एउटी केटीको चीट पकडेछन् । उनले त्यो केटीको कापी खोसेर लगिदिए । सायद केही कडा वा इमान्दार थिए होला र त जाबो चीट चोरेकै निहुमा पनि कापी खोस्न भ्याए । नभए आजभोलि निरिक्षक आउँदा बाहेक परीक्षा भवनमा चीट चोर्ने छुट दिइएको हुन्छ । एक पटम मैलाई पनि गार्ड भएको बेला केन्द्राध्यक्षले परिक्षा खुकुलो बनाइदिन आग्रह गरेका थिए । मैले विद्यार्थीहरुलाई भनें ः“सक्छौ भने मलाई नदेखाइ सार ! मैले देखें भने विना बहस मेरा हातमा बुझाउनु । नभए मैले विकल्प सोच्न बाध्य हुनुपर्नेछ ।” सबैले भनेको माने । कतिले सारी सकेका कागज दिए । कतिको सार्दै गर्दाका कागज समातेँ । आधा बोरा भए होलान ती किताब कापीहरु । पुरुस्कार स्वरुप दोश्रो दिनदेखि मलाई बोलाइएन । अनि मैले त्यो दिनको भत्ता पनि पाएन । जेहोस् परीक्षामा चीट पकडेपति ती केटी केही बेरसम्म अनुनय विनय गर्न थालिन् । उनले कहिल्यै हाँसेर ती शिक्षकलाई फकाउन खोजिन्, भने कहिल्यै लाडिएर बोलेर ती शिक्षकलाई पगाल्न खोजिन् । उनको केही शीप नचलेपछि उनले आफ्नो अन्तिम अस्त्र प्रयोग गरिन् ः आँशु । त्यसपछि त के थियो र उनका आँखाबाट वर्षायामको आकास चुहेजस्तै गरि आँशुका थोपाहरु चुहिन थाले । खै कहाँ लुकाएर राखेकी थिइन् उनले ती सब धाराहरु ? अनि उनको आँशुको भार खप्न नसकेर ती शिक्षकले कापी बुझाउँदै भने ः “मोरीको आँशुले मुटु नै पगाल्यो !”हाम्रा पनि आँखामा आँशुका ग्रन्थीहरु हुन्छन् । चोटपर्दा हाम्रा मन पनि रुन्छन् । तर पटकपटक तिमी हामी स्वास्नी मान्छे जस्तो भएको भनेर हामीलाई आशुँ खसाल्दा सम्म लाज मान्ने बनाइ दिन्छ्यौ । के हामीलाई पीर पर्दा रुने हक पनि छैन त ? भावुकताका कोटाहरु नारी मात्रका लागि सुरक्षित गरेका हुन र सृष्टिकर्ताले ? नभए किन हामीले खुलेर आफ्ना भावना व्यक्त गर्न नपाउनु ? पुरुष भएर जन्मनु नै हाम्रो अपराध हो त ? भरखरको किशोरले चुरोटको सर्को तान्दा आफ्नो बाबुदेखि डराएर कुनै अन्कण्टारमा गएर सर्को ताने जस्तो गरेर पुरुषले आँशु चुहाउने बाध्यात्मक परिस्थिति सिर्जना गर्ने र भावुकता र सोन्दर्यप्रेम जस्ता कुराहरुलाई नारी मात्रमा सिमित गराउने नारीहरुलाई आज फेरी मेरो पुरानै प्रश्नः तिमी नारी किन यति हठी ?
नारी सौन्दर्य पनि ती सहुलियत मध्येको एक हो । मलाई पुरुषको कुन चाहीँ कुरा नारीलाई सुन्दर लाग्छ भन्ने थाहा छैन ।तर नारीको हरेक कुरा पुरुषलाई सुन्दर लाग्छ । जस्तै कुरुप नारी भएपनि ऊ नारी हुनु नै सुन्दर हुन्छ । एक पटक हाम्रा केही साथीहरु एक होटलमा काम गर्ने काली केटीका पछि लागेका थिए, जो देख्नमा कत्ति राम्री थिइन । तर पनि उनीहरुले उसमा खै के देखेका थिए ! उसलाई रिझाउनका लागि मरिहत्ते गरेर लागिरहेका हुन्थे ।
जेडी स्यालिंगरद्वारा रचित सुप्रसिद्ध उपन्यास ‘द क्याचर इन द राइ’ को प्रमुख पात्र होल्डेन काउलीफिल्डले भनेका छन्ः“द्याट्स द थिंग अबाउट गल्र्स । एव्रीटाइम दे डु समथिं प्रीटी, इभन इफ दे आ’नट मच टु लुक एयाट, ओ’ इभन इफ देआ’ सर्ट अफ स्ट्युपिड, यू फल हाफ इन लव वीथ देम, एण्ड देन यू नेभ’ नो ह्वे द हेल यु आ’ (केटीहरुको बारेमो त्यही कुरा हो । हरेकपटक तिनीहरुले केही सुन्दर गर्छन्, उनीहरु देख्नमा सुन्दर नभएपनि वा उनीहरुले कुनै मुर्खतापूर्ण काम गरेपनि तिमी उनीहरुप्रति आधा प्रेममा पर्छौ र त्यसपछि तिमी यो पनि भुल्न पुग्छौ कि तिमी कहाँ छौ )।” यीनै कुराहरुले मलाई विश्वास गर्न मन लाग्छ कि नारी हुनु नै सुन्दर हुनु हो । तर सायद धेरै कम नारीले यो कुरा बुझेका छन् । उनीहरु अझै पनि आइलाइनर र कसिला पोसाकले उनीहरुको सुन्दरता वृद्धि गर्छ भन्ने सोच्छन् । सुन्दरता बाहेक पनि उसले एक अर्को तागत पाएकी छे ः त्यो हो उसका आँशु । सानो दुःख पर्ने वित्तिकै खै कुन चाहिं बटन थिच्छन् उनीहरुले उनका आँखाहरु तप्प तप्प गरेर चुहि हाल्छन् ।कतिपय बेला त ती आँशु नियोजित पनि लाग्छन् । जस्तै विवाहको बेला बेहुली डोली चढ्न लाग्दा अघि पछि हाँसीरहेको भए पनि आँखा तुक्र्याइहाल्छे नारीले । राम्रै नाटक मञ्चन हुन्छ त्यो बेला । छोरीसँग छुट्टिदाको पीडा त बाबुसँग पनि हुँदो हो तर उसले त्यो पोख्नलाई आँशुको शाहरा लिन पाउँदैन । किनभने आँशुहरुका एकाधिकारी भनेको महिला हुन् । उनीहरुलाई मात्र अधिकार छ जतिबेला चाह्यो त्यतिबेला आँखाबाट आँशु चुहाउने । यदि कुनै बाबुले विवहाका बेला आँशु चुहाइहाल्यो भने उसलाई तिनै भावुक भनाउँदा नारीहरुले खिसी गर्न सुरु गर्छन् । उसलाई, “के आइमाइको जस्तो रोएको ” भनेर उल्ल्याउन पछि पर्दैनन् । मानौ पुरुषका लागि भावुक हुने र आँशु झार्नु कुनै अपराध होस् । यदि पुरुषले आँशु झार्नु नपर्दो हो र उनीहरुलाई रुने मन नलाग्दो हो त उनका आँशुका ग्रन्थी नै हुने थिएनन् नि ! अनि एकान्तमै भए पनि चोटपर्दा ती चुहिने थिएनन् ।
पुरुषलाई सानै देखि भावुकताबाट टाढा राखिन्छ । भावुक हुनु नारीको गुण मानिन्छ । पुरुषलाई सानै देखि कठोर हुने तालिम दिइन्छ । मानौ अगाडिको जीवनमा उसको भावुकताको कुनै काम छैन । उसको नियती भनेको संवेदनहीन जीवन गुजार्नु हो । वालकले आमासँग धेरै समय विताउँछ । अनि आमा स्वयं नारी भएर पनि आफ्नो छोरोलाई कठोर हृदयी बनाउन तत्पर हुन्छिन् । पछि उनकै बुहारी (?!) (छोराकी प्रेमीका) हरु उनको छोरोसँग ‘तिमी किन यति कठोर भन त ?’ भनेर प्रश्नहरु तेस्र्याउलान् भन्ने कुरा के आमाहरुलाई ज्ञात हुँदैन र ? सानो छँदा चोटपटक लाग्दा पनि “केटा मान्छेलाई केही हुँदैन” भनिन्छ । रुनु भनेको आइमाइ हुनु हो त्यसैले रुनु हुँदैन भन्ने तालिम दिइन्छ । उसले सानै देखि आफ्ना आँशुहरु पिउन जान्दछ । उसका आँशुहरु आँखाबाट बाहिर नभएर भित्र बहन्छन् । अनि थुकसँगै मिसिएर घुट्कीँदै उदरसम्म पुग्छन् । ती आँशुहरु त्यस्तै नियती लिएर आएका हुन्छन् । त्यसैले त नारी हरु रुँदा पुरुषहरु थुक निल्छन् । त्यो तिनले प्रतिपादन गरेको रुने नयाँ तरिका हो(?!) । तर नारी हुनु केही सहुलियत पाउनु पनि हुन्छ । उसले कमसे कम आफुलाई चोट परेको बेलामा आँशु झारेर त्यसको अभिव्यक्ति दिन सक्छे । उसका आँशुमा कस्तो ताकत छ भने, ती आँशुको भरमा जस्ता सुकै पहलवान पनि हायल कायल हुन्छन् । भन्छन् नारीका आँशुले युद्धका लागि उठेका तरवारमा समेत खिया लगाउने ताकत बोकेको हुन्छ रे ! नारीको आँशुको मोल पनि निकै महँगो हुन्छ । पुराणकै कुरा गर्दा द्रोपदीका आँशुको तिरो भीमले दुश्सासनको छातिको खुनले तिरे । वाह! कति महँगो आँशु । हाम्रा आँशुको तिरो कसैले यसरी तिरेको उदहारण छ ? राजकुमारी अम्बाको आँशुको तिरो भीष्मपितामहले अर्जुनका बाणले बनाएको शैय्यामा सुतेर तिरे । नत्र उनलाई त्यसरी बाणका शैय्यामा सुताउने कसको तागत ? कुन्तीको आँशुको तिरो कर्णले जीवनभर आफुलाई सूतपुत्र भन्ने लांछना विना प्रतिकार सहेर तिरे । हेलनका आँशुको तिरो ट्रोय राज्यले आफू तहसनहस भएर ति¥यो (हेलन नामक सुन्दरीको लाग्दा भएको युद्धमा ट्रोय राज्य पूर्ण रुपमा ध्वस्त भएको थियो) । शाजहाँले आफु बन्दि भएरै पनि मुम्ताजको आँशुको मोल चुकाए (ताजमहल बनाउँदा राजकीय खजाना रित्याएको भनेर साजहाँका छोराले उनलाई बन्दि बनाएर आफू गद्दि आरोहण गरेका थिए) । राजा प्रताप मल्लले आफ्नी रानीको आँशुको मोल रानीपोखरी निर्माण गरेर चुकाए । हाम्रा गाउँघरका माने, हर्के, विर्खे, आदिले परदेशमा जीवन काटेर, घरबाट अलग्गीएर, दाजुभाइसँग लडेर, आदिआदि गरेर आफ्नी स्वास्नीका आँशुको तिरो तिरे । साँच्चिकै बलियो हुन्छ नारीका आँशु । जस्तै मै हुँ भन्नेलाई पनि गलाउँछ तिनले । मैले पुरुष रोएको पनि सुनेको देखेको छु । तर ती रुवाइले नारीको हृदय कठोर बनाएको पाएको छु । उनीहरु पग्लिनाको सट्टा चिसिएको सुनेको छु । उनीहरुलाई लाग्दो हो यो रुन्चेले के मेरो उद्धार गर्ला ? ‘पानी मरुवाको पत्नि हुनु भन्दा त वीरको विधवा हुनु स्वीकार्य छ’ भन्ने जस्तो उद्गारहरु हामीले नसुनेको हाइनौं । नारीको आँशुले भने त्यत्रो विधि कार्य सम्पन्न गर्न सक्ने अनि पुरुषको आँशुले चाहिं पुरुषलाई नै कलंकित बनाउने ! यो कस्तो अन्याय ?
एउटा वास्तिविक घटना बताउँछु । कुरा के भयो भने परीक्षाको बेला एक जना शिक्षकले एउटी केटीको चीट पकडेछन् । उनले त्यो केटीको कापी खोसेर लगिदिए । सायद केही कडा वा इमान्दार थिए होला र त जाबो चीट चोरेकै निहुमा पनि कापी खोस्न भ्याए । नभए आजभोलि निरिक्षक आउँदा बाहेक परीक्षा भवनमा चीट चोर्ने छुट दिइएको हुन्छ । एक पटम मैलाई पनि गार्ड भएको बेला केन्द्राध्यक्षले परिक्षा खुकुलो बनाइदिन आग्रह गरेका थिए । मैले विद्यार्थीहरुलाई भनें ः“सक्छौ भने मलाई नदेखाइ सार ! मैले देखें भने विना बहस मेरा हातमा बुझाउनु । नभए मैले विकल्प सोच्न बाध्य हुनुपर्नेछ ।” सबैले भनेको माने । कतिले सारी सकेका कागज दिए । कतिको सार्दै गर्दाका कागज समातेँ । आधा बोरा भए होलान ती किताब कापीहरु । पुरुस्कार स्वरुप दोश्रो दिनदेखि मलाई बोलाइएन । अनि मैले त्यो दिनको भत्ता पनि पाएन । जेहोस् परीक्षामा चीट पकडेपति ती केटी केही बेरसम्म अनुनय विनय गर्न थालिन् । उनले कहिल्यै हाँसेर ती शिक्षकलाई फकाउन खोजिन्, भने कहिल्यै लाडिएर बोलेर ती शिक्षकलाई पगाल्न खोजिन् । उनको केही शीप नचलेपछि उनले आफ्नो अन्तिम अस्त्र प्रयोग गरिन् ः आँशु । त्यसपछि त के थियो र उनका आँखाबाट वर्षायामको आकास चुहेजस्तै गरि आँशुका थोपाहरु चुहिन थाले । खै कहाँ लुकाएर राखेकी थिइन् उनले ती सब धाराहरु ? अनि उनको आँशुको भार खप्न नसकेर ती शिक्षकले कापी बुझाउँदै भने ः “मोरीको आँशुले मुटु नै पगाल्यो !”हाम्रा पनि आँखामा आँशुका ग्रन्थीहरु हुन्छन् । चोटपर्दा हाम्रा मन पनि रुन्छन् । तर पटकपटक तिमी हामी स्वास्नी मान्छे जस्तो भएको भनेर हामीलाई आशुँ खसाल्दा सम्म लाज मान्ने बनाइ दिन्छ्यौ । के हामीलाई पीर पर्दा रुने हक पनि छैन त ? भावुकताका कोटाहरु नारी मात्रका लागि सुरक्षित गरेका हुन र सृष्टिकर्ताले ? नभए किन हामीले खुलेर आफ्ना भावना व्यक्त गर्न नपाउनु ? पुरुष भएर जन्मनु नै हाम्रो अपराध हो त ? भरखरको किशोरले चुरोटको सर्को तान्दा आफ्नो बाबुदेखि डराएर कुनै अन्कण्टारमा गएर सर्को ताने जस्तो गरेर पुरुषले आँशु चुहाउने बाध्यात्मक परिस्थिति सिर्जना गर्ने र भावुकता र सोन्दर्यप्रेम जस्ता कुराहरुलाई नारी मात्रमा सिमित गराउने नारीहरुलाई आज फेरी मेरो पुरानै प्रश्नः तिमी नारी किन यति हठी ?
चेतनाथ आचार्य |
कुइनेटोमै एक हुल केटीहरूले मेरो मोटरसाइकल रोके। म छक्क परेँ। चिन्दै नचिनेका र देख्दैनदेखेका केटीहरूले बाटो छेक्दा डर लाग्यो अनि रिस पनि उठ्यो। हिजोआज प्रहरीले अपराधी पक्रन केटीहरू प्रयोग गरेको समाचारमा पढेको थिएँ। मनमा चिसो पस्यो। फेरि एक मनले सोचेँ मैले के नै अपराध गरेको छु र! लुट्न आएका भनौँ भने दिउँसै त लुट्नु नपर्ने हो, चन्दा माग्ने भनोँ भने त्यस्तो पनि लागेन।
हिजो आज बजारमा विभिन्न खालका मानिस भेटिन्छन्। कतै राम्रा केटीले 'एक्स्क्युजमी दाइ' भनेर बोलाएमा मख्ख परेर बोल्नुभन्दा अर्कोतिर फर्केर हिँडे हुन्छ। दुनियादारी सामान बेच्नेदेखि बाइबलका उपदेश छाँट्नेसम्म, हेपाटाइटिसका सुर्इको विज्ञापन गर्नेदेखि सहकारीका सदस्य बनाउनेसम्मका केटीहरूले हैरान बनाउनु सामान्य भइसक्यो।
मोटरसाइकलमा घ्याच्च ब्रेक हानेर यस्तै कुरा खेलाउँदै थिएँ। पछाडि बसेका युवराज प्वाक्क बोल्यो 'बहिनीहरूलार्इ के सेवा गर्नुपर्यो होला।' ऊ यसै पनि रौसे मान्छे त्यसमाथि केटीहरूसँग गफ गर्नु उसको सोख नै हो। म उनीहरूको अनुहार नियाल्न थालेँ। बीस वर्षभन्दा तलका जस्ता देखिने युवतीहरू कोही कुर्ता सुरुवालमा त कोही पेन्ट र टिसर्टमा सजिएका थिए।
एउटी केटीले शालीन र भद्रपनाको नखरा गर्दै भनी 'पण्डित आशिष तपार्इं नै हैन? हामी तपार्इंका फ्यान क्या!' ओहो को पण्डित आशिष अनि केको फ्यान? म रनभुल्लमा परेँ। 'तपार्इंहरू झुक्किनु भए जस्तो छ। म पण्डित आशिष होइन। कृपया बाटो छोडिदिनुहोस्।' मैले उनीहरूलार्इ पन्छाएर मोटर साइकल अगाडि बढाउन खोजेँ।
मैले उनीहरूलार्इ दुस्कारेपछि एउटी गोरीगोरी केटी अगाडि सरेर भन्न थाली 'हैन हजुर नरिसाउनु न। हजुर पण्डित आशिष नै हो। म हजुरलार्इ राम्ररी चिन्छु।'
'म आशिष चाहिँ हो तर पण्डितसन्डित हैन।' मैले उसलार्इ झपारेँ। 'तपार्इंहरूले कसलार्इ खोज्नु भएको हो? कृपया मान्छे चिनेर बाटो छेक्नुहोला।' यति भनेर मैले जबर्जस्ती मोटर साइकल हुइँक्याएँ। हत्तेरिका क्या च्वाँख केटीहरू थिए, एकछिन गफ गर्न मन लागेको थियो। बरु मलार्इ एकैछिन पण्डितजी बनाएको भए हुन्थ्यो नि! युवराजले दुखेसो पोख्यो। ऊ यसै पनि रौसे त्यसमाथि केटीहरूलार्इ छेडछाड गर्नु र मजाक गर्नु उसको रुचि नै हो। यसो गर्दा ऊ दिन बितेको पनि पत्तो पाउदैन। नाम मिल्दैमा आज पण्डितजी भइयो भन्दै हामी आफ्नै गन्तव्यतिर लाग्यौँ।
साँझ यसो टहलिन भनेर कोठाबाट बाहिर निस्किएँ। कोठा नजिकैको मेडिकल अगाडि पुगेपछि मडिकलको भाइले मलार्इ बोलायो र एउटा बन्दखाम हातमा राखिदियो। कसले दिएको भन्दा उसले एक हुल केटीहरू आएका थिए तपार्इंको हुलिया बताएर दिनु भनेर गए भन्दै ऊ औषधि पसलमा आएका ग्राहकसँग कुरा गर्न थाल्यो। म खाम बोकेर कोठामा आएँ। एक प्रकारको कौतुहल मनमा दौडिन थाल्यो। बाहिर केही पनि लेखिएको थिएन।
कोठामा आएर खाम खोलेर हेरेँ। खामभित्र एउटा पृष्ठमा केही लाइनहरू कोरिएका थिए।
पण्डित आशिष
नमस्कार
हामीले आज बिहान तपार्इंको बाटो छेकेर अशिष्टता प्रदर्शन गरेकोमा क्षमापार्थी छौँ। हामीले यहाँलार्इ नचिनेर अथवा झुक्किएर रोकेका होइनौ। हामी तपार्इंको कोठा नजिकैको नर्स होस्टलका विद्यार्थीहरू हौँ। गत शनिबार हामी शोभा दिदीकोमा गएका थियौँ। शोभा दिदीलार्इ तपार्इं राम्ररी चिन्नुहुन्छ। उहाँ हाम्रो होस्टलको प्रशासक हुनुहुन्छ र हामी उहाँको घरमा गएका बेला तपार्इंलार्इ देखेका हौँ। तपार्इं पण्डित हुनुहुन्छ भन्ने कुरा पनि हामीले त्यतिबेलै थाहा पाएका हौँ। तपार्इंले राम्रो हात हेर्नुहुन्छ र सबै कुरा र्याङको ठ्याङ पत्ता लगाउनुहुन्छ। त्यसैले हामी तपार्इंबाट भविष्य थाहा पाउन चाहन्छौँ। यहाँ हाम्रो नाम र फोन नम्बर दिएको छ। हामीलार्इ तपार्इंको फोन नम्बर थाहा छैन। त्यसैले कृपया एकपटक फोन गनुहोला।
पत्र पढेपछि म कोठा नै थर्किने गरी हाँसे। म हाँसेको सुन्ने कोठाका भित्ताहरू मात्र थिए। बिहान बाटो छेकेको र पण्डित भनेर सम्बोधन गरेको मलार्इ बल्ल हेक्का भयो। अघिल्लो शनिबार बिहान छिमेकी शोभा दिदीको घरको छतमा एकजना चन्दन लगाएका अधबैँसेले केटीहरूका हात हेरेको देखेको थिएँ। मेरो कोठा र शोभा दिदीको छत सँगसँगै पर्छ। मैले पनि सोही ज्योतिषीको नक्कल गर्दै दुर्गा भान्जीको हात हेरेको थिएँ। हामी दुवैजना नाटक गरिरहेका थियौँ। दुर्गा भान्जी पल्लोघरको छतमा रहेकाहरूलार्इ सुनाउँदै भन्दैथिइन् 'पण्डित आशिषज्यू मेरो भूत, वर्तमान र भविष्य सबै हेरिदिनुपर्यो। यसपालि बुबा आमाले मेरो बिहे गरिदिने भन्दैछन्। कस्तो केटासँग मेरो बिहे होला पण्डितज्यू।'
साँच्चै ज्योतिषीले जस्तै गरेर मैले पनि गम खाएजस्तो गरेर भनेको थिएँ 'नानीको त आफूभन्दा तल्लो जातको केटा सँग प्रेम रहेछ। अभिभावकले स्वीकार्ने अवस्था रहेनछ। यो साल जेनतेन पार गरियो भने अर्को साल चाहिँ उत्तम छ। आफूले प्रेम गरेकै केटासँग बिहे हुन्छ।'
मेरो भनाइ सुनेर दुर्गाले भनेकी थिइन् 'तर पण्डितज्यू यही वर्ष बिहे गर्ने भन्दैहुनुहुन्छ। केटाहरू पनि हेर्न आ'काआ'कै छन्। केही टुनामुना गरेर यो साल कटाउने उपाय बताइदिनुपर्यो। नत्र त मेरो प्रेमको कुनै मतलव नै हुँदैन। केही उपाय त होला नि पण्डितबा !'
भान्जीलार्इ उत्तर दिँदै मैले भनेको थिएँ 'उपाय त छ तर अलिक महङ्गो पर्छ, पैसा तिर्न सक्छ्यौ त नानी।' मैले त्यसो भनेपछि दुर्गाले अझ ठूलोठूलो स्वरमा भनेकी थिइन् 'म जति भनेपनि पैसा तिर्न तयार छु पण्डितबा, तर मलार्इ बचाइदिनुपर्यो। मेरो पवित्र र अमर प्रेमलार्इ मार्नु भएन। भन्नु न कति पैसा चाहिन्छ र मैले अरू के गर्नु पर्यो?'
दुर्गाले त्यसो भनेपछि मलार्इ हाँस पनि उठ्न थाल्यो र उनलार्इ भनेको थिएँ 'त्यसो भए नानी भित्र कोठामा हिँड। म तिमीलार्इ अचुक उपाय बताइ दिन्छु।'
कोठाभित्र छिरेपछि हामी मामाभान्जी मरिमरि हाँसेका थियौँ। त्यही नाटकले गर्दा नर्सिङ्ग पढ्ने ती नानीहरूलार्इ गलत प्रभाव परेको र मलार्इ हात हेराउन चाहेको बल्ल मैले थाहा पाएँ। त्यही भएर मेरो अट्टहास अझै बढ्दै थियो। हाँस्दाहाँस्दै युवराज कतिखेर आइपुगेछ मलार्इ पत्तै भएन। के भयो बहुलाइस् कि के हो भन्दै युवराजले मलार्इ झकझक्याउँदा पो म झसङ्ग भएँ।
मैले त्यो चिठी उसलार्इ देखाउँदै अघिल्लो हप्तादेखिको रामकहानी सुनाएँ। यसै त युवराज त्यसमाथि त्यो पत्र र हात हेरेको कहानी बाँदरलार्इ लिस्नु नै भइहाल्यो। उसले गोजीबाट मोबाइल झिक्यो र पत्रमा भएको नम्बर थिच्न थालिहाल्यो। पहिलो नम्बर बिजी रहेछ भन्दै अर्को नम्बर थिच्यो र हेन्ड फ्री गरेर बोल्न थाल्यो म अक्क न बक्क भएर उसको अनुहार हेर्न थालेँ। चिठीको नाम अनुसार हो होइन पक्का गर्यो 'को बोलेको? सिर्जना हो?' उताबाट पनि को बोलेको भन्ने प्रश्न सुनियो। युवराजले म पण्डित आशिषको पिए बोलेको भन्नासाथ उताबाट प्रत्युत्तर आयो 'हो हो म सिर्जना बोलेको, पण्डितज्यूसँग कुरा गर्न मिल्छ?'
युवराजले बढो चतुरता देखाउँदै भन्यो 'अहिले मिल्दैन उहाँ ध्यानमा हुनुहुन्छ। बिहान तपार्इंहरूले उहाँलार्इ बाटो छेक्नु भयो। यो राम्रो भएन। एक त उहाँ जो पायो त्यहीको हात हेर्नु हुन्न त्यसमाथि उहाँलार्इ जहाँ पायो त्यहीँ पण्डित भनेर बोलाएको पनि मन पर्दैन। उहाँलार्इ तपार्इंहरूजस्तो जो पायो त्यहीको हात हेर्ने फुर्सद पनि छैन। आइन्दा त्यस्तो अशभ्य काम नगर्नुहोला।' यति भनेर उसले फोन काटिदियो।
म छक्क परेँ, युवराज पनि यति गम्भीर हुन्छ र यस्तो व्यावहारिक कुरा गर्छ भन्ने लागेकेा थिएन। ममाथि आइलागेको काउछो पन्छाएकोमा मैले उसलार्इ धन्यवाद पनि दिएँ। मेरो अपेक्षाभन्दा फरक ढङ्गले उसले मलार्इ भन्यो 'अब हेर्दै जा न मेरो करामत। यी केटीहरूलार्इ कसरी उल्टो खेद्नुपर्छ भन्ने कुरा तँलार्इ के थाहा? अहिले एकै छिनमा थाहा पाउँछस्। अब म जेजे भन्छु तँ त्यै त्यै गर्दै जा।' म फेरि अक्क न बक्क परेँ।
केही बेरमै युवराजको मोबाइलमा फोन आयो। उसले फेरि मोबाइल हेन्ड फ्री गरेर कुरा गर्न थाल्यो। अहिले फोन लालिमा नाम गरेकी केटीले गरेकी थिर्इ। उसले विनम्र भावमा भनी 'हामी एकपटक पण्डित आशिषलार्इ भेट्न चाहन्छौँ। कृपया समय मिलाइदिनुहोस्। हामीले गल्ती गर्यौँ त्यसका लागि हामी माफी पनि माग्न चाहन्छौँ।'
युवराजले भोलिपल्ट ५ बजे भेट्न सक्ने बताउँदै नयाँ वानेश्वरको एउटा रेष्टुरेन्टमा आउन भन्यो र रेष्टुरेन्टको बिल पनि उनीहरूले नै तिर्नुपर्ने बतायो। युवराजले लिएको बाटो मलार्इ पटक्कै मन परेन। अर्कालार्इ ढाँट्नु, छल्नु एक प्रकारको अपराध हो भन्ने मलार्इ थाहा थियो तर मेरो भनाइ चल्दै चलेन। त्यसपछि मैले उसैको भनाइ अनुसार रेष्टुरेन्टमा केटीहरूलार्इ भेट गर्ने र हात हेर्ने कुरामा सहमति जनाएँ।
हामीले केटीहरूसँग कसरी कुरा गर्ने भन्ने बारेमा पनि तयारी गर्यौँ। भोलिपल्ट पाँच बजे हामी निर्धारित रेष्टुरेन्टमा जानुभन्दा दुर्इ घण्टा अगाडि ठूलो आपत आइलाग्यो। युवराजकी आमा सिकिस्त बिरामी भएको खबरले ऊ आकस्मिक रूपमा खोटाङतिर गयो। फलत: म एक्लै रेष्टुरेन्टमा गएँ।
गेटमै ६ जना केटीहरू थिए। उनीहरूले मलार्इ भद्रता प्रस्तुत गर्दै पैले माफी मागे। उनीहरूले एउटा कोठा रिर्जभमा लिएका रहेछन्। त्यो कोठामा गएपछि उनीहरूले केही खाजा र चिसो पेय पदार्थ मगाए। खाजा खाँदै मैले उनीहरूलार्इ आफ्नो वास्तविकता बताउन चाहेँ। मैले भने 'हेर्नुहोस् म कुनै पण्डितसन्डित हैन र यस्ता बकम्फुसे कुरामाथि विश्वास पनि लाग्दैन। मैले हात हेर्न जानेको छैन, हेर्दिन र पत्याउँदिन पनि। तपार्इंहरू भ्रममा पर्नु भएको रहेछ ...'
मेरो भनाइ टुङ्गिन पाउँदा नपाउँदै सिर्जनाले भनी 'हामीलार्इ सबै थाहा छ। तपार्इं कस्तो मानिस हुनुहुन्छ भन्ने कुरा।' म छक्क परेँ। जब उनीहरूलार्इ मेरो वास्तविकता सबै थाहा छ भने यो सब नाटक किन भइरहेको छ। आखिर यिनीहरू त युवराजभन्दा चम्बू रहेछन्। म यस्तै कुरा मनमा सोच्दै थिएँ।
प्रतिमाले थपी 'हामी पनि कोही ऐरेगैरेलार्इ पत्याउँदा पनि पत्याउँदैनौँ। कुनै पनि विद्वानले मैले यस्तो जानेको छु, यति जानेको छु भनेर कहिल्यै पनि विज्ञापन गर्दैन। आफैँले आफैँलार्इ विज्ञापन गर्ने काम त मूर्खहरूले मात्र गर्छन्। तपार्इं ढुक्क हुनुहोस् हामीले तपार्इंलार्इ अनावश्यक दुख्ख दिन खोजेको पनि होइन। हामीले तपार्इंले ती नानीको हात हेरेर बताउनु भएको भविष्यवाणीबाट तपार्इंले चिनिसकेका थियौँ। हामी तपार्इंका सबै सर्त मान्न पनि तयार छौँ। मात्र हामी तपार्इंसँग एकपटक हात हेराउन चाहन्छौँ।'
घुमाइफिराइ उनीहरू मैले बोलेको सत्य कुरालार्इ नपत्याएर केही बेरको नाटकलार्इ पत्याइरहेका थिए। सानो नाटकले गर्दा म ठूलो समस्यामा फस्दै थिएँ। त्यसकारण त्यो समस्याबाट म निस्कन चाहन्थेँ तर उनीहरू अझै मलार्इ तानेर दलदलतिर धकेल्दै थिए। म ट्वाइलेट जाने निहुले बाहिर निस्किएँ र घोत्लिन थालेँ। त्यस्तो अवस्थामा भाग्नु पनि मलार्इ राम्रो लागेन। अनि सोचेँ यसो हात हेरेर केही भनेजस्तो गर्नुपर्यो र हिँड्नुपर्यो। म १५ मिनेटपछि फर्किएँ। उनीहरू सबैजना नर्सिङ्ग पढ्ने विद्यार्थी भएकाले ८ बजे अगाडि नै छात्राबासमा फर्कनु पर्ने बताउँदै सबैको हात हेरिदिनु पर्ने बताए। सँगसँगै उनीहरूले मैले लिने शुल्क पनि सोधे।
मैले पनि उनीहरूलार्इ तीनवटा सर्तमा मात्र हात हेरिदिने बताएँ। मेरो पहिलो सर्त थियो दोहोर्याएर हात नहेर्ने। दोस्रो सर्त मैले हात हेरेर भनेका कुरा बाहिर लान नहुने र तेस्रो सर्त हात हेरेको कुनै शुल्क नलिने। मेरा सर्त सुनेर उनीहरू मुखामुख गर्न थाले। अन्तत: उनीहरूले मेरा सर्त माने। म हात हेर्न थालेँ।
मलार्इ गफ लगाउन त अलिक अलिक आउँथ्यो तर एकैचोटि ६ जना केटीहरूको हात हरेर फरक फरक कुरा भन्नु मेरा लागि सबैभन्दा चुनौतिको विषय थियो। म के कुरामा ढुक्क थिएँ भने मैले उनीहरूको विश्वास जित्नु थिएन।
पहिले मैले सरिताको हात हेरेँ। मैले पहिलो झटारो फालेँ 'तपार्इंलार्इ त सामान हराउने समस्याले सार्है सताएको रहेछ, अनि आफैँले विश्वास गरेका व्यक्तिले सामान चोर्ने गरेको रहेछन् नि!' मलार्इ थाहा थियो कसै न कसैको केही न केही हराएकै हुन्छ त्यसमाथि छात्राबासमा सामान हराउनु सामान्य कुरा हो।
ऊ अचम्म मान्दै भन्न थाली 'हो त नि अस्ति सुकाएकै ठाउँबाट मेरो भित्री पोसाक हरायो, बाथरुमबाट एक तोलाको सिक्री हरायो। अनि मोबाइल पनि यी सबै होस्टलबाटै हराएको हो। तपार्इंले त ठ्याक्कै भेट्नुभयो।'
यस्तै यस्तै विभिन्न कुरा गरेर सरितालार्इ पन्छाएँ। त्यसपछि लालिमाको पालो आयो। लालिमालार्इ भने 'तपार्इं नराम्रो सपना देख्नु हुँदो रहेछ। केही समय अगाडि साथीसँग झगडा पनि भएको रहेछ। तपार्इंले विश्वास गरेको मान्छेले सधैँ तपार्इंलार्इ धोका दिँदो रहेछ।' मैले उसलार्इ हात हेरेर होइन, सबैलार्इ थाहा भएकै कुरा भने किनभने सबैले सपना देख्छन्। कुनै सपना राम्रा हुन्छन् त कुनै नराम्रा। प्राय नराम्रा सपनाले मानिसलार्इ झस्काउने गर्छ र सबैले ती कुरालार्इ मात्र सम्झिरहन्छन्। मानिस अत्यन्त शंकालु हुन्छ र झगडा भइरहेको हुन्छ जसलार्इ उसले विश्वासघात सम्झन्छ।
ऊ पनि मख्ख पर्दै हो हो भन्दै टाउको हल्लाउन थाली। त्यसपछि मैले सिर्जनाको हात समाएँ। उनलार्इ अर्को जोत हानेँ। 'तपार्इं त लामो यात्राको प्रतीक्षामा रहनु भएको रहेछ। यात्रा त पहिल्यै तय भएको थियो तर धोका पाउनु भएछ। घरपरिवारले पनि यहाँलार्इ उत्ति सार्हो साथ दिएको छैन। यहाँको दसा अझै कटेको छैन।' अहिलेका युवा पुस्ता सबै विदेश जाने सोचाइमा विभिन्न सन्जालमा परेकै हुन्छन् अनि घर परिवारमा पनि नयाँ पुस्ता र पुरानो पुस्ताबीचमा द्वन्द्व हुनाले मैले उनलार्इ भनेको थिएँ।
सिर्जना आँखाभरि आँसु पारेर मेरो अबोर्ड स्टडीको यो तेस्रो प्रयास हो, पैसा दलालले खाएपछि बुबा आमाले पनि कचकच गरिरहेका छन् भन्दै झन्डै झन्डै भक्कानिर्इ। लाइनमा प्रमिला आइपुगी। उसलार्इ अर्को अन्जाद फालेँ 'तपार्इं त सानोमा धेरै बिरामी पर्नु भएको रहेछ। शरीरमा कतै हतियारको चोट पनि लागेको रहेछ। तपार्इंले केही दिन अगाडि मात्र खुसीको खबर सुनेको हुनुपर्छ। तपार्इंको घरपरिवारमा कुनै मान्छे निकै विरामी परेको हुनुपर्छ। तपार्इं जसलार्इ चाहनुहुन्छ उसले वास्ता गर्दोरहेनछ अनि तपार्इं जसलार्इ मन पराउनु हुन्न ऊ हत्ते हालेर तपार्इंको पछि लागेको रहेछ।'
सबै मान्छे आफ्नो विगतमा बिरामी हुनु सामान्य कुरा हो। लडेर अथवा घरेलु हतियारले कुनै मान्छेलार्इ कतै न कतै चोट लागेको हुन्छ। खुसी र दु:खका कुरा सुन्नु सामान्य जस्तै हो भने बैँसालु उमेरका केटीमा माया बस्नु, आफूले चाहेको केटाले वास्ता नगरेजस्तो हुनु सबैमा लागू हुने भएकाले त्यस्तै गफ हानेको थिएँ। नभन्दै सबैजना हाँसेर मेरो भनाइलार्इ जाँचपास गराए। प्रमिला त मेरी आमालार्इ मात्र थाहा छ मेरो शरीरमा चोट छ भन्ने कुरा आज तपार्इंले कसरी थाहा पाउनुभयो भनेर मेरो अनुहार क्वारक्वार्ती हेर्न थाली।
विनिता हात पसार्दै आर्इ र भन्न थाली मेरा त केही गोप्य कुरा पनि छन् सबै नभन्नुहोला है। आँखी भौँ खिरिलो भएकी विनिता सबैभन्दा भड्किलो पोसाकमा थिई। मैले अन्दाज गरेँ यो केटी चाहिँ सहरिया र अरूभन्दा हुने खानेकी छोरी हुनुपर्छ। उसको हात खेलाउँदै मैले भने 'मन्दिर जाने र पूजा गर्ने बानी भए पनि चाहेको मन्दिरमा अहिलेसम्म मौका मिलेको रहेनछ। अर्काको सेवा गर्ने सार्है ठूलो इच्छा रहेछ। नयाँ साथी बनाउन र कुरा गर्ने इच्छाले केही धोका पाइसकेको हुनुपर्छ ...।' सहरिया केटीहरू मन्दिर र पूजा भनेपछि हुरुक्कै हुन्छन्। कसैको मनकामना जाने इच्छा हुन्छ त कसैको विन्द्यवासिनी। अनि कसैको हलेसी महादेव त कसैको मुक्तिनाथ। त्यसकारण चिताएका मन्दिरहरू एकपछि अर्को गर्दै आएका हुन्छन्। यस्ता केटीहरू इन्टरनेटमार्फत साथी बनाउने र ती साथीबाट धोका पाउने सामान्य कुरा हुन्छ। अर्काको सेवा गर्ने इच्छा भन्यो भने उनीहरू मख्ख पर्छन्। विनिता मेरा कुराले आगोमा घिउ पग्लिएझै भर्इ।
पाँचजनाले हात हेराइसकेपछि सन्ध्याको पालो आयो। उसले हात नदेखाउने कुरा गर्दै आफूलार्इ विश्वास नलाग्ने र अहिलेसम्म हात नदेखाएको बतार्इ। उसलार्इ साथीहरूले जति कर गरे पनि अँ हँ मरिकाटे हात देखाइन। म भने बल्लबल्ल उनीहरूको घेरा तोडेर ७ बजे उम्किएँ। बाहिर निस्किएपछि मलार्इ ठूलो कष्ट काटेजस्तो भयो।
त्यसपछिका दिनमा नर्सिङ पढ्ने ती विद्यार्थीहरूसँग आकलझुकल भेट हुने गर्दथ्यो। एक दिन किनमेल गर्न गएका बेला सिर्जनासँग भेट भयो। उसले मलार्इ पण्डितज्यू नमस्कार भनी। उसको यस्तो सम्बोधनले त्यहाँका अरूहरू छक्क परे। उनीहरू मेरो पोसाकतिर केन्द्रित थिए। निधारमा चन्दन नघसेको र जिन्सको पेन्ट अनि टिसर्टको पोसाकमा उनीहरू मलार्इ पण्डित मान्न सायद तयार थिएनन्।
एक छिन गफ गरेपछि सिर्जनाले भनी हामीले तपार्इंको विश्वास गरे पनि सन्ध्याले कहिल्यै गरिन। हामीमध्ये ऊ मात्र होस्टलमा बस्दिन। ऊ अलिक फरक खालकी केटी छे। होटलमा मलार्इ हात हेराउन नमान्ने केटीको अनुहार सम्झिएँ। कताकता मानसपटलमा सन्ध्याको धुमिल छाया नाच्न थाल्यो। सामान्य कुराकानी पछि सिर्जनासँग म छुटि्टएँ।
कोठातिर आउँदै गर्दा अकस्मात सन्ध्यासँग भेट भयो। ऊ निकै हतारमा थिर्इ। उसले मलार्इ नमस्ते गरी र मेरो मोबाइल नम्बर मागी। मैले कुनै नाइनास्ती नगरिकन उसलार्इ नम्बर दिएँ। मेरो नम्बर लिएर ऊ बाटो लागिहाली।
साँझ सन्ध्याले फोन गरी। उसले भोलिपल्ट थोरै समयका लागि भेट्न अनुरोध गरी। मैले पनि उसको पायक पर्ने स्थानमा भेट्न अनुमति दिएँ। बिहान उसले भनेको ठाउँमा पुग्दा ऊ उभिरहेकी थिर्इ। ऊ कुर्ता सुरुवालमा सामान्य देखिन्थी। उसको अनुहार निरस र गम्भीर थियो। उसको देब्रे हातमा छाता थियो र दाहिने हातमा सानो फुस्रो रंगको मादले झोला भिरेकी थिर्इ।
मलार्इ कौतुहल थियो ऊ किन मलार्इ भेट्न खोज्दैछे। ऊ त हात पनि नहेराउने र विश्वास पनि नगर्ने केटी हो। मेरो अपेक्षाभन्दा फरक उसले मलार्इ आफ्नो हात हेरिदिन आग्रह गरी। केही दिन अगाडि उसले आफूलार्इ हात हेर्ने व्यक्तिप्रति विश्वास नभएको र आफूले हात नहेराउने भनेको सम्झिएँ।
म घोत्लिएको देखेर उसले भनी 'तपार्इं अस्तिको मेरो कुरा सम्झेर छक्क पर्दै हुनुहुन्छ होला। साँच्चै मलार्इ त्यस्ता कुरामाथि विश्वास थिएन तर तपार्इंले सबैको हात हेरेर सबै कुरा छ्याङ्गै पारिदिनुभयो। सबै साथीहरू दैनिक रूपमा तपार्इंको कुरा गर्छन्। जतिबेला पनि केटीहरू तपार्इंकै कुरा गरिहेका हुन्छन्। तपार्इंले हात हेरेपछि सबैले भविष्यको बाटो फराकिलो भएको भन्छन्। मैले त साथीहरूले मेरो घरपरिवारको कुरा थाहा पाउलान् कि भनेर मात्र अविश्वासको कुरा गरेकी हुँ।'
उसले मलार्इ हात देखाउने तर उसको हात हेरेको कुरालार्इ हामी दुर्इ बाहेक बाहिर लान नहुने पनि सर्त राखी। म फेरि दुविधामा परेँ। पहिले मैले उसको अनुहार पढेँ। ऊ अरूभन्दा अलिक बढी उमेरकी देखिन्थी। उसको अनुहार, बोली बचन र हाउभाउले ऊ अरूभन्दा भिन्न र अलिक व्यावहारिक जस्ती मलार्इ लाग्यो।
मैले उसलार्इ भने 'ती केटीहरूको कुरा नसुन्नुहोस्। म कसैको हात हेर्दिन र यस्ता बकम्फुसे कुराको पछाडि नलाग्नुहोस्। म एउटा निजी कम्पनीमा काम गर्ने कर्मचारी हुँ र म आफैँ पनि यस्ता कुरामा विश्वास गर्दिन। अस्ति मैले त्यतिकै बनावटी कुरा गरेको थिएँ।'
ऊ मेरा कुरा पत्याउन पटक्कै तयार भइन। उसले भनी 'हो तपार्इं यसै भन्नुहुन्छ भन्ने मलार्इ थाहा थियो। म पनि रत्नपार्क अथवा पशुपतिमा गएर हात हेराउने केटी होइन। मैले तपार्इंलार्इ ठूलो विश्वास र इज्जत गरेकी छु। मेरो हात नहेर्ने हो भने मेरो भन्नु केही छैन। म तपार्इंबाट भविष्य थाहा पाउन चाहन्छु वस ...'।
ऊ केही बेर रोकिर्इ र मतिर नफर्किकन आँखामा आएको आँसु पुछी। ऊ यथार्थ कुरा पत्याउन भन्दा हात हेरेर गरिने उट्पट्याङ कुरामाथि विश्वास गर्न दृढ थिर्इ। केही सीप नलागेपछि म उसको हात हेरेर फेरि झुटको खेती गर्न तयार भएँ। उसकै सुझाव अनुसार हामी नजिकैको पार्कमा गयौँ। बिहानको पारिलो घाममा पार्कमा खासै मानिस आएका थिएनन्। म चाँडोचाँडो उसको हात हेरेर त्यहाँबाट फुत्कन चाहन्थेँ। मैले सन्ध्या होस्टलमा नबसेर बाहिरको कोठामा बस्छे भन्ने थाहा पाइसकेको थिएँ।
मैले उसको हात समातेर हेर्न थालेँ तर के भन्नु भन्नु केही भन्नै आएन। अनायसै मेरो मुखबाट फुत्किइहाल्यो 'के भन्नु केही त देखिँदैन।' मैले हात हेर्दा सबै बनावटी भने पनि सत्य कुरा त्यही थियो। मैले त्यसो भनेपछि सन्ध्या कालीनिली भर्इ। उसले भनी 'राम्ररी हेर्नुहोस् न केही त देखिन्छ होला नि !'
उनले यसो भनेपछि मैले के बोलेँ भन्दै म झसङ्ग भएँ। अनि म बनावटी कुराहरू खोज्न थालेँ तर कत्ति गरे पनि दिमागमा नयाँ कुरा केही पाइएन। ऊ आफैँले प्रश्न गर्न थाली 'मेरा बुबा हराउनु भएको छ, कहिले आउनु होला?' धेरैबेर हात हेरेर मैले भने 'घरमा सानोतिनो विवाद भएको रहेछ र उहाँ घर छोडेर हिँड्नु भएको रहेछ, उहाँले केही सम्पत्ति पनि लिएर जानु भएको रहेछ। अब चाँडै आउनुहुन्छ।'
त्यसपछि ऊ केही खुसी भर्इ र अर्को प्रश्न गरी 'मेरो बिहेका बारेमा भनिदिनुहोस् न!' मैले केही गम्भीर जस्तो भएर भने 'तपार्इंको जुन केटासँग प्रेम सम्बन्ध छ त्यही केटासँग बिहे हुन्छ अनि बिहे पनि चाँडै हुन्छ जस्तो छ। ओहो कस्तो राम्रो बर। बत्तीस लक्षणले युक्त रहेछ। तपार्इंहरूको जोडी युगयुगान्तरसम्म चल्छ' उसले मेरो कुरा काट्दै भनी 'तर मेरो कसैसँग पनि प्रेम छैन।' मेरो झुट उसले पत्ता लगाएरै छोडी। मैले अलिक सुधारेर भने 'प्रेम नभए पनि तपार्इंको रोजाइ रहेछ, तपार्इंले मन पराएको र रोजेकै केटासँग तपार्इंको बिहे हुन्छ।'
कुरा अलिक मिलेजस्तो भएछ। उसले हाँस्न खोज्दै भनी 'हो त्यस्तै त्यस्तै कुरा छ।' त्यसपछि उसले निकै लामो सास तानेर भनी 'मैले सोचजस्तै होला जस्तो छ। मेरो बिहेभन्दा अगाडि नै बाबा घरमा आएदेखि कति राम्रो हुनेथियो। मलार्इ हेर्न आएको केटा पनि राम्रै जस्तो छ। कसैकसैले उसका बारेमा नराम्रो कुरा गरेको पनि सुनेकी छु। मलार्इ दुविधा थियो तर हजुरले हात हेरेर भनेपछि अब ढुक्क भयो। हात हेर्न छोडेपछि उसले निकैबेर कुरा गरी। उसलार्इ केही दिनदेखि निन्द्रा पनि लागेको रहेनछ अनि खान पनि रुचेको रहेनछ। अब ऊ ढुक्क भएकी थिर्इ।
हामी झन्डै एक घण्टा कुरा गरेपछि छुट्टियौँ। कोठातिर आउँदै गर्दा युवराजसँग भेट भयो। ऊ भरखरै खोटाङबाट फर्किएको रहेछ। ऊसँग भेट्ने बित्तिकै झनक्क रीस उठ्यो। ऊ आमालार्इ अस्पतालमा भर्ना गरेर आएकाले हतारमा थियो। लामो कुरा गर्न पाइएन।
लामो समयसम्म नर्सिङ पढ्ने केटीहरूसँग जम्काभेट भएन। अरूको त कुनै झझल्को नआए पनि सन्ध्याको यादले मलार्इ खुब सताएको थियो। मैले राम्ररी उसको अनुहार पढ्नै पाइन। ऊ निकै ठूलो दुविधामा च्यापिएकी जस्तो भान परेको थियो।
युवराजकी आमालार्इ अस्पतालमा भर्ना गरेर राखेको थियो। यो अस्पताले ऊ अस्पताल र त्यो अस्पताले अर्को अस्पताल गरेर थुप्रै अस्पतालमा रिफर गर्दागर्दा र फलोअप गराउँदा गराउँदा युवराज दिक्क भइसकेको थियो। जिर्ण र पाको शरीरमा रोगले बास गरेपछि उसकी आमा पीडैपीडामा बाँचिरहेकी थिइन्।
पाँच महिनापछि अस्पतालबाट आमालार्इ डिस्चार्ज गरेर उसले खोटाङ घरमै लाने विचार गरेछ। अस्पतालमा डिस्चार्ज गर्ने बेलामा पैसा नपुगेपछि मलार्इ फोन गर्यो। म पैसा लिएर अस्पताल पुगेँ। पैसा बुझाएर वार्डबाट निस्कन लाग्दा सिर्जनासँग जम्काभेट भयो। उनीहरू नर्सिङको अध्ययन सिध्याएर त्यही अस्पतालमा व्यावहारिक कक्षाका रूपमा इन्टन गर्दैरहेछन्। सामान्य कुरा भयो। गफका सिलसिलामा मैले सिर्जनालार्इ सन्ध्याका बारेमा जिज्ञासा राखेँ। सिर्जना गम्भीर भर्इ र भनी 'बिचरा सन्ध्याले पाउनु दु:ख पार्इ। हामीले कति भन्दा पनि मानिन। एउटा खराब केटा उसलार्इ माग्न आएको रहेछ। खै उसले के देखेर हो कुन्नि त्यो केटालार्इ सारै असल देखी र बिहे गर्न राजी भर्इ। तपार्इंकहा गएर एक पटक हात हेरा भनेको मान्दै मानिनँ। बिचरी बिहे गरेको तीन महिनापछि नै उसको जीवन नर्कमा फस्यो। उसको बेपत्ता बाबु पनि पहिले नै मारिएको रहेछ त्यो पनि अहिले मात्र थाहा भयो। कत्ति दु:ख पाउन लेखेको रहेछ त्यसको खप्परमा बाबै। तपार्इंसँग हात हेराको भए आज उसको यो गति हुने थिएन।'
'किन के भयो र त्यस्तो उसलार्इ ?' मैले प्रश्न सोध्नासाथ कुनै क्याबिनमा एउटा बिरामी मूर्छा परेको खबर आएर सिर्जना त्यता दौडिर्इ। युवराजकी आमा थरथर कामिरहेकी थिइन्। युवराज ट्याक्सी पनि ल्याइसकेछ। हामी पनि ट्याक्सी चढेर हिँड्यौँ। बाटोभरि मैले सन्ध्यालार्इ सम्झिएँ। सन्ध्याको जिन्दगी बरवाद पार्ने उसको भाग्य हो कि म ...।
setopati.com
हामी नुवाकोट थानसिङका लोहनीहरू। राज्यसत्तासँग पहिल्यैदेखि नजिकको सम्बन्ध थियो, हाम्रा पितापुर्खाका। अहिले पनि बौद्धिक र राजनीतिक क्षेत्रबाट हामीले आआफ्नो स्थानबाट कर्म गरेकै छौं, योगदान दिएकै छौं।
इतिहासतिर फर्कंदा १८५२ सालमै किलागलमा हाम्रो घर बनिसकेको रहेछ। हाम्रा पुर्खामध्ये पशुपति लोहनीका दुई छोरा भएछन्। तीमध्ये एकजना किलागलमै बसे भने एकजना ज्ञानेश्वर आएर बसेछन्। हामी चाहिँ ज्ञानेश्वर आएर बस्ने पद्मनाथ लोहनीका सन्तान पर्यौं।
पद्मनाथ अर्थात् मेरो बराजु। उनी त्यस जमानाको शक्ति केन्द्रको नजिक पुगे। उनको राजगुरुज्यू पण्डित विजयराज पाण्डेकी नातिनीसँग विवाह भयो। पण्डित विजयराज कोतपर्वको बेलाका शक्तिशाली व्यक्ति।
उनको नातिनी ज्वाईं भएपछि पद्मनाथले दरबारबाट राम्रै अवसर पाए। उनी नुवाकोटको विचारी बनाइए। पछि गुरुज्यू पल्टनका कप्तान पनि बने। उनको ठूलो रवाफ थियो रे त्यसबेला।
पद्मनाथका एकैजना छोरा भए रुद्रप्रसाद। उनकी दुईजना श्रीमतीबाट आठजना छोरा भए। ती आठजनाका छोराहरूमध्ये म सबैभन्दा जेठा। पहिले प्राज्ञिक अनुसन्धानमा थिएँ, पछि विश्वविद्यालयमा पढाएँ।
तर पहिचान चाहिँ साहित्यकारको भयो, त्यसमा पनि यौन साहित्यको क्षेत्रमा मेरो नाम कहलियो। म ढाँट्ने मान्छे होइन, समाजमा यौनसम्बन्धी विविध पक्ष जे देखियो, जे भोगियो त्यसलाई इमानदारीपूर्वक मेरो लेखनमा प्रतिविम्बित गर्ने गरेको छु।…
हाम्रो ज्ञानेश्वरको घर नै ठूलो कम्पाउन्डमा बनेको छ। दुई रोपनीमा फैलिएको जग्गामा घर छ। त्यो घरको चहलपहल नै ठूलो। वातावरण नै रवाफिलो मात्रै होइन, खुला पनि।
गजबको स्वतन्त्रता थियो। तीनजना त भान्से बाहुनमात्रै थिए। हरेक दिन एक सय जनाको खाना पाक्थ्यो। धाईआमाहरू थिए। उनीहरूका छोरीहरू थिए।
खोइ कताबाट आउँथे कुन्नि प्रशस्तै महिलाहरू थिए। हाम्रै घरबाट विवाह गरेर पनि जान्थे। कोही जन्मिरहेका हुन्थे। बज्यैले कमारीहरू पनि प्रशस्तै किन्नु भएको थियो।
हाम्रा परिवारबाहेक हाम्रा घरमा बस्ने महिलाहरूमध्ये आमाहरू जति माथिल्लो तलामा बस्थे भने उनीहरूका छोरीहरू मुनिका छिँडीमा। दौतरी मिल्ने केटीहरूसँग हामीलाई जिस्कनुपर्ने। खुल्लमखुल्ला जिस्कन्थ्यौं।
हाम्रा बुबा, काकाहरू पनि खुब जिस्कन्थे, आफ्नो उमेर मिल्नेहरूसँग। ढाँटेर केही हुनेवाला छैन सत्य कुरा बोल्नुपर्छ, हाम्रा काकाबाबुहरूको यौनसम्बन्ध आफ्नो उमेर मिल्ने महिलाहरूसँग थियो। यसका प्रत्यक्षदर्शी हामी आफैं हौं।
बुबा, काकाहरूको यस्ता क्रियाकलापले हामीलाई पनि प्रभावित बनाउने नै भयो। हामी पनि धाईका छोरीहरूसँग जिस्कन्थ्यौं, तल्लो छिँडीमा। हामी उनीहरूलाई समात्थ्यौं। संवेदनशील अंगमा पनि हात पुग्थ्यो। यस्तो बेला उनीहरू आफ्नी आमालाई पोल लगाउन जान्थे।
तर उनीहरूका आमा उल्टै उनीहरूलाई हप्काउँथे,’चुप लाग्, यस्तो केही पनि भएको छैन।’ यसको अर्थ उनीहरूका आमाहरू पनि आफ्नी छोरीलाई यौनका सवालमा उदार बनाउन चाहन्थे। यस्तो उदारता सानैदेखि देखियो, भोगियो।…
घरको कम्पाउन्डमा परालको ठूलो कुन्यु थियो। म आफूलाई मन परेको केटीसँग जिस्कँदै त्यहाँ पुग्ने गर्थें। १२ वर्षको उमेर थियो। यौन अनुभूतिहरू आउने उमेर हो त्यो। कतिसम्म भने धाईका छोरीहरू आफैं जिस्कन हामीकहाँ आउँथे। कस्तो भने धाईहरू पनि छोरीहरूलाई ‘जाओ खेल्न’ भन्दै हामीकहाँ पठाइदिने।
खेल्न जाने भन्दै हामी गोप्य रूपमा कुन्युमा पुग्थ्यौं। दुवैजना कपडा फुकाएर सर्वाङ्ग भएर हेराहेर गथ्यौं। त्यहीँ परालको कुन्युमा पाँचजना जतिसँग यौनसम्पर्क भयो, १२ वर्षकै उमेरमा। तर त्यतिखेरको यौनसम्बन्धको स्वाद वा अनुभूति अहिले भन्न सक्दिनँ। त्यो कच्चा उमेर थियो। कस्तो भयो, कस्तो? जेहोस्, त्यो सानो उमेरमा म कुमार रहिनँ।…
हाम्रो घरमा भान्सेहरू पनि उत्तिकै सक्रिय। एक दिनको कुरा सम्झन्छु, म खेल्दाखेल्दै भान्से बाहुन बस्ने कोठामा पुगेँ। त्यहाँ एकजना महिला पनि थिइन्। ती भान्सामै काम गर्ने हुन् वा धाई थिई, म भन्न सक्दिनँ। उनीहरूले म फुच्चेलाई डर देखाए। लोभ पनि देखाए क्यार। उनीहरूले मलाई भने,’चुपचाप लागेर बस्ने, आँखा चिम्म गरेर बस्ने।’ उनीहरूले जसो भने त्यहीँ गरेँ।
केटाकेटी मान्छे, धेरै बेरसम्म त आँखा चिम्लेर बस्दा गाह्रो भयो। आँखा खोलेर हेर्दा त दुवैजना नांगै छन्। एकआपसमा अँगालोमा बाँधिएका छन्। अहिले सम्झँदा उनीहरू सहवासमा रहेछन्। त्यो भान्से बाहुन अलि फटाहा भएको गुनासो बज्यैकहाँ पुग्यो। त्यसपछि उसको जागिर चट्। मोराले तीनजनालाई पेट बोकाएको थाहा भयो।…
यी सबै क्रियाकलाप कसरी हुन सक्यो होला भन्न खुल्दुली तपाईंहरूलाई लाग्ला। यी सबै शक्तिको करामत थियो। हाम्रो परिवारमा आर्थिक, राजनीतिक र बौद्धिक शक्ति थियो। हाम्रा घरमा विजयराज पाण्डेसँगको वैवाहिक सम्बन्धका कारण राजनीतिक शक्ति थियो।
बुबा, काका सबै पढेलेखेका। आर्थिक हैसियत पनि सुदृढ थियो। हाम्रो घरमा बस्ने चाहे धाई हुन् वा कमराकमारी कोही भोको नांगो बस्न नपर्ने। सुविधा पाएकै थिए। संरक्षण पाएकै थिए। यी सबै भएपछि वा शक्तिशाली भएपछि यौन भन्ने कुरा त सामान्य लाग्दो रहेछ।…
यौन साहित्य लेखन र बहस गर्ने सन्दर्भमा म अग्रपंक्तिमै छु भन्ने मलाई लाग्छ। परिवारका सदस्यहरूले पनि मलाई यसमा खुला छाडिदिएकै छन्। अहिले हामी सबैजसो दाजुभाइका छोराछोरी अमेरिकामा छन्। उतै पढे, उतै बढे, उतै बसे।
एक दिन अमेरिकामा मलाई घुमाउन मेरा छोराले एक ठाउँमा लिएर गयो। एउटा क्लब रहेछ, १० डलर तिरेर छिर्न पाइने। ओहो, केटीहरू नाचेका छन्, एक धरो वस्त्र छैन, शरीरमा। मोजामात्रै लगाएको छ। नाच्ने, छेउमा आउने यौनांग देखाउने।
मोजा चाहिँ किन लगाएको रहेछ भने त्यहाँ आउने सेवाग्राहीले दिएको टिप्स राख्नलाई पो रहेछ। नांगै नाच्दा रहेछन्, कुरा मिले ग्राहकसँग यौनसम्पर्कका लागि जाँदा रहेछन्।
यस्तै लसभेगासको एउटा क्लबमा पुगियो। त्यहाँ त प्रत्यक्ष रूपमा केटा र केटी यौनसम्पर्क गर्दा रहेछन्, सेवाग्राहीले त्यसलाई हेरेर मनोरञ्जन लिनुपर्ने। हामीले पनि मनोरञ्जन लियौं। त्यहाँ एउटा अनुशासनमा रहेर यौनलाई खुला राखिएको छ।…
अमेरिका जस्तै नेपालमा पनि त्यस्तो मनोरञ्जन लिन सकिने ठाउँ छ कि भन्दै खोजियो। एकजना साथीले मलाई त्यस्तो ठाउँमा लिएर गयो, त्यो देख्दा अब नेपालमा पनि यौन विषय अमेरिकामा जस्तै खुला हुँदैछ। म त्यस्तो ठाउँमा पुगेँ, जहाँ भिन्नै किसिमको यौनको स्वाद पाइयो।
१० जना जतिको समूह मिलेर जानुपर्ने रहेछ, त्यो गोप्य ठाउँमा। मान्नुस् न त्यो रेस्टुरेन्ट हो, विभिन्न परिकार पाइने। तर विभिन्न परिकारको स्वादसँगै ठूलो स्क्रिनमा ब्ल्यू फिल्म पनि हेर्न पाइने।
महिला वेटरहरू कस्ता भने उनीहरूको संवेदनशील अंग छोप्न अति छोटो र त्यसमा पनि पूरै पारदर्शी कपडाले लगाइएको। ती वेटरहरू पनि यौनसेवा दिन तयार। लैजान परे लैजान पाइने, तोकिएअनुसारको शुल्क तिरेर। यस्तो ठाउँमा ठूला कारोबारी तथा धनी व्यक्तिहरू मनोरञ्जनका लागि जाने रहेछन्।…
हामी २००८ सालमा ज्ञानेश्वरबाट धोबीधारा सर्यौं। ज्ञानेश्वरका यौनसम्बन्धी अनुभव मेरो मनसपटलमा ताजै थियो। मेरो बुबा होमप्रसादले मलाई भन्नुभयो,’सरकारी जागिर नखानू, राजनीति नगर्नू, बरु साहित्यकार हुनू।’
उहाँ आफू चाहिँ सहायक अञ्चालाधीश हुनुहुन्थ्यो। दरबारले उहाँसँग प्रशस्तै कानुनी परामर्श लिने गरेको मलाई थाहा छ। मैले विश्वविद्यालयमा पढाएको त, कमलप्रसाद मल्लको करकापले गर्दा हो।
पछि म गोविन्दप्रसाद लोहनीको संगतमा पुगेँ। उहाँले नै मलाई साहित्यमा लाग्ने थप उत्प्रेरणा दिनुभयो। बुबाले नै हो, मलाई ज्ञानेश्वरको घरमा हुँदाको यौन वातावरणमा आधारित भएर यौन साहित्य लेख्न उप्रेरित गर्नुभएको। यस्ता साहित्य बाँचुञ्जेल लेखिरहुँला। अन्नपूर्णपोष्टबाट
इतिहासतिर फर्कंदा १८५२ सालमै किलागलमा हाम्रो घर बनिसकेको रहेछ। हाम्रा पुर्खामध्ये पशुपति लोहनीका दुई छोरा भएछन्। तीमध्ये एकजना किलागलमै बसे भने एकजना ज्ञानेश्वर आएर बसेछन्। हामी चाहिँ ज्ञानेश्वर आएर बस्ने पद्मनाथ लोहनीका सन्तान पर्यौं।
पद्मनाथ अर्थात् मेरो बराजु। उनी त्यस जमानाको शक्ति केन्द्रको नजिक पुगे। उनको राजगुरुज्यू पण्डित विजयराज पाण्डेकी नातिनीसँग विवाह भयो। पण्डित विजयराज कोतपर्वको बेलाका शक्तिशाली व्यक्ति।
उनको नातिनी ज्वाईं भएपछि पद्मनाथले दरबारबाट राम्रै अवसर पाए। उनी नुवाकोटको विचारी बनाइए। पछि गुरुज्यू पल्टनका कप्तान पनि बने। उनको ठूलो रवाफ थियो रे त्यसबेला।
पद्मनाथका एकैजना छोरा भए रुद्रप्रसाद। उनकी दुईजना श्रीमतीबाट आठजना छोरा भए। ती आठजनाका छोराहरूमध्ये म सबैभन्दा जेठा। पहिले प्राज्ञिक अनुसन्धानमा थिएँ, पछि विश्वविद्यालयमा पढाएँ।
तर पहिचान चाहिँ साहित्यकारको भयो, त्यसमा पनि यौन साहित्यको क्षेत्रमा मेरो नाम कहलियो। म ढाँट्ने मान्छे होइन, समाजमा यौनसम्बन्धी विविध पक्ष जे देखियो, जे भोगियो त्यसलाई इमानदारीपूर्वक मेरो लेखनमा प्रतिविम्बित गर्ने गरेको छु।…
हाम्रो ज्ञानेश्वरको घर नै ठूलो कम्पाउन्डमा बनेको छ। दुई रोपनीमा फैलिएको जग्गामा घर छ। त्यो घरको चहलपहल नै ठूलो। वातावरण नै रवाफिलो मात्रै होइन, खुला पनि।
गजबको स्वतन्त्रता थियो। तीनजना त भान्से बाहुनमात्रै थिए। हरेक दिन एक सय जनाको खाना पाक्थ्यो। धाईआमाहरू थिए। उनीहरूका छोरीहरू थिए।
खोइ कताबाट आउँथे कुन्नि प्रशस्तै महिलाहरू थिए। हाम्रै घरबाट विवाह गरेर पनि जान्थे। कोही जन्मिरहेका हुन्थे। बज्यैले कमारीहरू पनि प्रशस्तै किन्नु भएको थियो।
हाम्रा परिवारबाहेक हाम्रा घरमा बस्ने महिलाहरूमध्ये आमाहरू जति माथिल्लो तलामा बस्थे भने उनीहरूका छोरीहरू मुनिका छिँडीमा। दौतरी मिल्ने केटीहरूसँग हामीलाई जिस्कनुपर्ने। खुल्लमखुल्ला जिस्कन्थ्यौं।
हाम्रा बुबा, काकाहरू पनि खुब जिस्कन्थे, आफ्नो उमेर मिल्नेहरूसँग। ढाँटेर केही हुनेवाला छैन सत्य कुरा बोल्नुपर्छ, हाम्रा काकाबाबुहरूको यौनसम्बन्ध आफ्नो उमेर मिल्ने महिलाहरूसँग थियो। यसका प्रत्यक्षदर्शी हामी आफैं हौं।
बुबा, काकाहरूको यस्ता क्रियाकलापले हामीलाई पनि प्रभावित बनाउने नै भयो। हामी पनि धाईका छोरीहरूसँग जिस्कन्थ्यौं, तल्लो छिँडीमा। हामी उनीहरूलाई समात्थ्यौं। संवेदनशील अंगमा पनि हात पुग्थ्यो। यस्तो बेला उनीहरू आफ्नी आमालाई पोल लगाउन जान्थे।
तर उनीहरूका आमा उल्टै उनीहरूलाई हप्काउँथे,’चुप लाग्, यस्तो केही पनि भएको छैन।’ यसको अर्थ उनीहरूका आमाहरू पनि आफ्नी छोरीलाई यौनका सवालमा उदार बनाउन चाहन्थे। यस्तो उदारता सानैदेखि देखियो, भोगियो।…
घरको कम्पाउन्डमा परालको ठूलो कुन्यु थियो। म आफूलाई मन परेको केटीसँग जिस्कँदै त्यहाँ पुग्ने गर्थें। १२ वर्षको उमेर थियो। यौन अनुभूतिहरू आउने उमेर हो त्यो। कतिसम्म भने धाईका छोरीहरू आफैं जिस्कन हामीकहाँ आउँथे। कस्तो भने धाईहरू पनि छोरीहरूलाई ‘जाओ खेल्न’ भन्दै हामीकहाँ पठाइदिने।
खेल्न जाने भन्दै हामी गोप्य रूपमा कुन्युमा पुग्थ्यौं। दुवैजना कपडा फुकाएर सर्वाङ्ग भएर हेराहेर गथ्यौं। त्यहीँ परालको कुन्युमा पाँचजना जतिसँग यौनसम्पर्क भयो, १२ वर्षकै उमेरमा। तर त्यतिखेरको यौनसम्बन्धको स्वाद वा अनुभूति अहिले भन्न सक्दिनँ। त्यो कच्चा उमेर थियो। कस्तो भयो, कस्तो? जेहोस्, त्यो सानो उमेरमा म कुमार रहिनँ।…
हाम्रो घरमा भान्सेहरू पनि उत्तिकै सक्रिय। एक दिनको कुरा सम्झन्छु, म खेल्दाखेल्दै भान्से बाहुन बस्ने कोठामा पुगेँ। त्यहाँ एकजना महिला पनि थिइन्। ती भान्सामै काम गर्ने हुन् वा धाई थिई, म भन्न सक्दिनँ। उनीहरूले म फुच्चेलाई डर देखाए। लोभ पनि देखाए क्यार। उनीहरूले मलाई भने,’चुपचाप लागेर बस्ने, आँखा चिम्म गरेर बस्ने।’ उनीहरूले जसो भने त्यहीँ गरेँ।
केटाकेटी मान्छे, धेरै बेरसम्म त आँखा चिम्लेर बस्दा गाह्रो भयो। आँखा खोलेर हेर्दा त दुवैजना नांगै छन्। एकआपसमा अँगालोमा बाँधिएका छन्। अहिले सम्झँदा उनीहरू सहवासमा रहेछन्। त्यो भान्से बाहुन अलि फटाहा भएको गुनासो बज्यैकहाँ पुग्यो। त्यसपछि उसको जागिर चट्। मोराले तीनजनालाई पेट बोकाएको थाहा भयो।…
यी सबै क्रियाकलाप कसरी हुन सक्यो होला भन्न खुल्दुली तपाईंहरूलाई लाग्ला। यी सबै शक्तिको करामत थियो। हाम्रो परिवारमा आर्थिक, राजनीतिक र बौद्धिक शक्ति थियो। हाम्रा घरमा विजयराज पाण्डेसँगको वैवाहिक सम्बन्धका कारण राजनीतिक शक्ति थियो।
बुबा, काका सबै पढेलेखेका। आर्थिक हैसियत पनि सुदृढ थियो। हाम्रो घरमा बस्ने चाहे धाई हुन् वा कमराकमारी कोही भोको नांगो बस्न नपर्ने। सुविधा पाएकै थिए। संरक्षण पाएकै थिए। यी सबै भएपछि वा शक्तिशाली भएपछि यौन भन्ने कुरा त सामान्य लाग्दो रहेछ।…
यौन साहित्य लेखन र बहस गर्ने सन्दर्भमा म अग्रपंक्तिमै छु भन्ने मलाई लाग्छ। परिवारका सदस्यहरूले पनि मलाई यसमा खुला छाडिदिएकै छन्। अहिले हामी सबैजसो दाजुभाइका छोराछोरी अमेरिकामा छन्। उतै पढे, उतै बढे, उतै बसे।
एक दिन अमेरिकामा मलाई घुमाउन मेरा छोराले एक ठाउँमा लिएर गयो। एउटा क्लब रहेछ, १० डलर तिरेर छिर्न पाइने। ओहो, केटीहरू नाचेका छन्, एक धरो वस्त्र छैन, शरीरमा। मोजामात्रै लगाएको छ। नाच्ने, छेउमा आउने यौनांग देखाउने।
मोजा चाहिँ किन लगाएको रहेछ भने त्यहाँ आउने सेवाग्राहीले दिएको टिप्स राख्नलाई पो रहेछ। नांगै नाच्दा रहेछन्, कुरा मिले ग्राहकसँग यौनसम्पर्कका लागि जाँदा रहेछन्।
यस्तै लसभेगासको एउटा क्लबमा पुगियो। त्यहाँ त प्रत्यक्ष रूपमा केटा र केटी यौनसम्पर्क गर्दा रहेछन्, सेवाग्राहीले त्यसलाई हेरेर मनोरञ्जन लिनुपर्ने। हामीले पनि मनोरञ्जन लियौं। त्यहाँ एउटा अनुशासनमा रहेर यौनलाई खुला राखिएको छ।…
अमेरिका जस्तै नेपालमा पनि त्यस्तो मनोरञ्जन लिन सकिने ठाउँ छ कि भन्दै खोजियो। एकजना साथीले मलाई त्यस्तो ठाउँमा लिएर गयो, त्यो देख्दा अब नेपालमा पनि यौन विषय अमेरिकामा जस्तै खुला हुँदैछ। म त्यस्तो ठाउँमा पुगेँ, जहाँ भिन्नै किसिमको यौनको स्वाद पाइयो।
१० जना जतिको समूह मिलेर जानुपर्ने रहेछ, त्यो गोप्य ठाउँमा। मान्नुस् न त्यो रेस्टुरेन्ट हो, विभिन्न परिकार पाइने। तर विभिन्न परिकारको स्वादसँगै ठूलो स्क्रिनमा ब्ल्यू फिल्म पनि हेर्न पाइने।
महिला वेटरहरू कस्ता भने उनीहरूको संवेदनशील अंग छोप्न अति छोटो र त्यसमा पनि पूरै पारदर्शी कपडाले लगाइएको। ती वेटरहरू पनि यौनसेवा दिन तयार। लैजान परे लैजान पाइने, तोकिएअनुसारको शुल्क तिरेर। यस्तो ठाउँमा ठूला कारोबारी तथा धनी व्यक्तिहरू मनोरञ्जनका लागि जाने रहेछन्।…
हामी २००८ सालमा ज्ञानेश्वरबाट धोबीधारा सर्यौं। ज्ञानेश्वरका यौनसम्बन्धी अनुभव मेरो मनसपटलमा ताजै थियो। मेरो बुबा होमप्रसादले मलाई भन्नुभयो,’सरकारी जागिर नखानू, राजनीति नगर्नू, बरु साहित्यकार हुनू।’
उहाँ आफू चाहिँ सहायक अञ्चालाधीश हुनुहुन्थ्यो। दरबारले उहाँसँग प्रशस्तै कानुनी परामर्श लिने गरेको मलाई थाहा छ। मैले विश्वविद्यालयमा पढाएको त, कमलप्रसाद मल्लको करकापले गर्दा हो।
पछि म गोविन्दप्रसाद लोहनीको संगतमा पुगेँ। उहाँले नै मलाई साहित्यमा लाग्ने थप उत्प्रेरणा दिनुभयो। बुबाले नै हो, मलाई ज्ञानेश्वरको घरमा हुँदाको यौन वातावरणमा आधारित भएर यौन साहित्य लेख्न उप्रेरित गर्नुभएको। यस्ता साहित्य बाँचुञ्जेल लेखिरहुँला। अन्नपूर्णपोष्टबाट